دریای سیاه با طبیعت اطراف خود یکی از زیباترین مناطق جغرافیایی و متنوعترین فرهنگها را در سواحل خود جای داده است. این دریا که قبلاً دریاچه بوده با افزایش آب خود و با کمک گسلهای موجود در اعماق دریای مرمره کنونی که با شکافهایی که ایجاد کرده به دریاهای آزاد اژه و مدیترانه پیوسته است از طریق رودخانه های بزرگی مثل دانوب، ولگا، دن، دنیپر، قیزیل ایرماق و یئشیل ایرماق تغذیه می شود. مسلمانان (ترکیه و قسمتی از سواحل بلغارستان، رومانی، اوکراین و روسیه) و مسیحیان (بلغارها، رومانیاییها، اوکراینیها، روسها و گرجیها) در سواحل این دریای زیبا زندگی می کنند.
اما شاید زیباترین سواحل دریا مربوط به سواحل جنوبی آن از بغاز استانبول تا رشته کوههای قفقاز باشد که سرتاسر سواحل شمالی ترکیه و گرجستان را شامل می شود.
در این مطلب به معرفی جاذبه های دیدنی قارادنیز در ترکیه خواهیم پرداخت، ضمن اینکه به راههای مسافرت به این دیار را با شما خوانندگان گرامی در میان می گذاریم:
یکی از بهترین راههای مسافرت به قارادنیز البته اتوبوس می باشد. هر هفته یکبار ساعت 5 بعد از ظهر روزهای چهارشنبه سفرهای اتوبوسی از تبریز تا ترابزون برقرار است. متاسفانه امکان پرواز مستقیم از ایران به شهرهای ساحلی دریای سیاه فعلاً وجود ندارد ولی با توجه به افزایش تقاضا در مسیر ایران به قارادنیز، هر روز ساعت 3 بعد از ظهر (به وقت ترکیه) یک اتوبوس از دوغوبیازیت (اولین شهر ترکیه در طرف مقابل بازرگان) به مقصد ترابزون و سامسون حرکت می کند. علاوه بر آن سفرهای اتوبوسی بصورت مرتب و روزانه از ایغدیر و وان نیز به سوی شهرهای ترابزون و سامسون برقرار می باشد.
اما شما می توانید با اتومبیل شخصی نیز لذت سفر به قارادنیز را تجربه کنید. قیمت بنزین در ترکیه نسبت به ایران بسیار بالا است ولی باید توجه داشته باشید که قیمت بلیط اتوبوس و هواپیما نیز نسبت به ایران بالا بوده و با یک حساب سرانگشتی مسافرت دسته جمعی شما (با سواری و بصورت خانوادگی یا با تعدادی از دوستان) مقرون به صرفه خواهد بود. برای اینکار بایستی باک بنزین و گاز خود را در بازرگان پر کنید تا تقریباً تمامی مسیر هزار کیلومتری بازرگان تا سامسون (از طریق آغری، ارزروم، ارزینجان، آماسیا) را طی کنید. با توجه به اینکه در طول مسیر توقفها و مواردی خروج از مسیر اصلی خواهید داشت، مسیر مزبور را حداقل 1300 کیلومتر در نظر بگیرید. مسیر برگشت را از طریق سامسون، اردو، ترابزون، ریزه، آرتوین، قارس و ایغدیر به دوغوبیازیت در نظر بگیرید که 1350 کیلومتر می باشد و باز با توجه به لزوم خروج از مسیر اصلی در طول راه، این مسافت را 1700 کیلومتر در نظر بگیرید.
حال نیاز خود را به بنزین و گاز حساب کنید. بنزین لیتری حدود 6 لیره (25/6) و گاز لیتری 3 لیر می باشد. جهت مقایسه، باید در نظر داشته باشید که قیمت بلیط اتوبوس دوغوبیازیت- سامسون 140 لیر می باشد. قیمت بلیط تبریز- ترابزون نیز در حال حاضر 180 هزار تومان می باشد که قیمت بلیط برگشت همین اتوبوس در روزهای جمعه هر هفته 150 لیره است.
این مطلب به صورت اجمالی به جاذبه های اصلی مسیر می پردازد.

جاذبه های دیدنی مسیر:
دوغوبیازیت: معروفترین جاذبه دیدنی شهر 60 هزار نفری دوغوبیازیت کاخ اسحاق پاشا در دامنه کوههای نزدیک مرز ایران است. شهر دوغوبیازیت در دشت جنوبی مرتفعترین کوه ترکیه بنام «آغری داغی» یا کوه آغری (آرارات) قرار گرفته است. قله این کوه که دارای یک برادر کوچکتر (کوچوک آغری) در شرق خود نیز هست، در داخل حدود استان ایغدیر واقع شده است. دهها سال پیش آثار مربوط به یک کشتی باستانی در دامنه های این کوه پیدا شد که گفته می شود متعلق به کشتی نوح می باشد.

دوغوبیازیت جزو استان آغری می باشد و زمانی بزرگتر از آغری بوده است.

ارزروم:

ارزروم، بزرگترین شهر شرق ترکیه است. دانشگاه آتاتورک واقع در این شهر در ایران شناخته شده بوده و پذیرای صدها دانشجو از ایران است. این شهر که قبلاً بصورت ارزنه اروم یا ارض روم نوشته می شد، به شهر داداشها (طایفه بزرگی از ترکان که با لهجه ای نزدیک به ترکی آذربایجانی سخن می گویند، بسیار خونگرم و وطن پرست هستند) معروف است. قلعه ارزروم، مسجد جامع، مرکز پیست اسکی پالان دؤکن و پارک ورزشی بزرگ شهر از جاذبه های اصلی این شهر هستند. همچنین آبشار اولتو واقع در خارج از شهر و شهرستان اولتو یکی دیگر از جاذبه های مشهور این استان می باشد.
در شرق مرکز شهر ارزروم دروازه ای بنام «تبریز قاپیسی» وجود دارد که نشانه ارتباط زیاد تجاری و اجتماعی بین این دو شهر در اعصار قدیم و اهمیت تبریز برای این شهر است. در مقابل در تبریز «استانبول قاپیسی» وجود دارد که سطح اشتهار و اهمیت دو شهر را می رساند. بعبارت دیگر ارزروم، علیرغم اینکه یکی از بزرگترین شهرهای شرق آناتولی و سر راه ابریشم بوده ولی اولین شهر درخور اهمیت همطراز برای تبریز، شهر استانبول یا قسطنطنیه در 1800 کیلومتری آن بوده است.

آماسیا:

آماسیا یا آماسیه بر سر راه بازرگان و دوغوبیازیت به استانبول واقع شده و به فاصله 100 کیلومتری سامسون واقع شده است. خانه های حفر شده در داخل صخره ها و غارها مشهورترین جاذبه دیدنی آماسیه هستند. این شهر همچنین تعدادی از باکیفیت ترین میوه های ترکیه را تولید می کند.

سامسون:

سامسون یکی از بزرگترین شهرهای ترکیه و بزرگترین آنها در ساحل دریای سیاه می باشد. جمعیت یک میلیون و سیصد هزار نفری این شهر هر سال با نرخ رشد بالاتری نسبت به میانگین ترکیه در حال افزایش است که از توجه ویژه دولت ترکیه و قابلیتهای شهر برای رشد در سالهای اخیر سرچشمه می گیرد و موجب تبدیل آن به یکی از نقاط مهاجرپذیر ترکیه گردیده است.

تاریخ سامسون مخصوصا با کشف غارهای ماقبل تاریخ و مربوط به 60 الی 15 هزار سال پیش پنجره جدیدی برای مطالعات در حوزه تاریخ تمدن بشری گشوده است. ماکت بزرگ روستای آمازونها در ساحل سامسون (باروتحانه) و نیز غارهای واقع در دامنه کوههای تکّه کؤی (شرق سامسون) جاهایی هستند که می توانید گوشه ای از این تمدن ماقبل تاریخ بشری را در آن مشاهده فرمایید.

موزه غازی در میدان جمهوریت سامسون، مجسمه آتاتورک در نزدیکی میدان جمهوریت، تپه تاریخی آمیسوس در نزدیکی مرکز شهر و با امکان دسترسی با تله کابین از پارک بزرگ باروتحانه، کشتی باندیرما که حامل آتاتورک از استانبول به سامسون برای شروع جنبش آزادیبخش بوده، روستای آمازون و موزه آمازونها در داخل دهان مجسمه شیر بسیار بزرگ واقع در ساحل باروتحانه، موزه آرکئولوژی و اتنوگرافی سامسون که حاوی آثار ارزشمندی از دوره های روم، سلجوقی و عثمانی بویژه اشیای یافته شده از تپه تاریخی آمیسوس و جواهرات زنانه در هزاران سال پیش، موزه کنت که بیشتر ناظر بر گذشته شهرنشینی سامسون است، دریاچه سئوگی در مرکز شهر و باغ وحش بزرگ کنار آن، مجسمه یادبود ایلک آدیم (قدم اول) آتاتورک، سواحل قابل شنا و زیبای سامسون مخصوصاً در آتاقوم که کیلومترها طول دارد و هیچوقت مشکلی برای یافتن جا جهت شنا نخواهید داشت، جلگه پرندگان بافرا، کانیون شاهین کایا، دریاچه لادیک در شهرستانی به همین نام در جنوب سامسون، آبشار قاباجویز واقع در کوههای جنوبی سامسون، مرکز اسکی آق داغ، خانه های سنگی لردیگه که شما را با هزاران سال تاریخ تمدن بشری آشنا می کنند.

سامسون در سالهای اخیر بعنوان یکی از گزینه های اصلی دولت جهت برگزاری مراسم و تجمعات و کنفرانسها و دیدارهای بین المللی مطرح گردیده و قابلیت بالای شهر برای رشد از شکل گیری شهری بسیار مرتب، مرفه نشین و زیبا در کنار شهر اصلی بنام آتاقوم مشهود است. بزرگترین و پرآبترین رودخانه های داخلی ترکیه یعنی قیزیل ایرماق و یئیشیل ایرماق هر دو در غرب و شرق شهر سامسون واقع شده و در سواحل این استان به دریای سیاه می پیوندند. این شهر از طریق زمینی (خودرو و قطار)، هوایی و دریایی با سراسر جهان مرتبط می باشد ولی از نظر صنعتی هنوز جزو ده شهر صنعتی ترکیه نیست.

اردو:

اردو شهری ساحلی در شرق سامسون است. بوزتپه، پارک طبیعت اولو گؤل، آبشار چیسه لی و دشت ییلاقی پرشمبه از دیدنیهای این استان می باشد.

گیرَسون:

گیرسون در شرق اردو واقع شده و معروفترین جاذبه دیدنی آن ماوی گؤل می باشد.

ترابزون:

ترابزون یا طرابزون یا طرابوزان تا ده سال پیش بزرگترین شهر و بندر دریای سیاه بوده و از صدها سال پیش کنسولگری ایران در این شهر دایر می باشد. این شهر در گذشته مرکز و پایتخت امپراتوری پونتوس یا ترابزون بوده و بخش مهمی از تاریخ خود را وابسته به امپراتوریهای روم و عثمانی بوده است.
قلعه ترابزون، معبد سومئلا، اوزون گؤل و غار چال از مهمترین جاذبه های دیدنی ترابزون است.

ریزه:

ریزه شرقی ترین مرکز استان ترکیه در ساحل دریای سیاه است. ریزه محل تولد رئیس جمهور کنونی ترکیه، رجب طیب اردوغان نیز می باشد و بیشتر با چای و برنج تولیدی این شهر و استان معروف است. دشتهای مرتفع ییلاقی ریزه از مهمترین نقاط گردشگری ریزه می باشند. قلعه ریزه، مسجد قبله داغی، دشت ییلاقی آیدر، دشت ییلاقی اوویت، دشت ییلاقی اِلِویت و دشت ییلاقی پوکوت معروفترین جاذبه های گردشگری ریزه می باشند.

آرتوین:

آرتوین شهری نه چندان بزرگ است که در شمال شرقی ترکیه واقع شده و هم مرز با گرجستان است. پارک ملی قاراگؤل ساحارا و اتا تپه جزو آثار دیدنی این شهر می باشند.

ایغدیر:

ایغدیر با زبانه ای که بسوی جمهوری خودمختار نخجوان دارد، شرقیترین استان ترکیه محسوب می شود. داستان این زبانه که با نام پرمسمی «دیل اوجو» اشتهار یافته است خود حکایتی شنیدنی دارد. ایغدیر شهری نه چندان بزرگ است که کوه آغری را در جنوب خود دارد. رود ارس از شمال آن می گذرد که بعد از دیل اوجو به عنوان مرز ایران و جمهوری آذربایجان ادامه می یابد. مهمترین جاذبه های ایغدیر، مراکز خرید آن، موزه و یادبود قتل عام مسلمانان توسط ارامنه و البته کوه آغری می باشد.