چؤل اولاسی چالدران
آلتون قدح قالدران
ختاییم آغلار گزر
مصاحبین آلدران
امروز (2 شهریور 1397) 504 سال تمام از حدوث جنگ مشهور چالدران می گذرد. جنگی که در جهان اسلام شکاف عمیقی ایجاد نمود بسان آبشخوری مطمئن به مدت صدها سال مورد استفاده دشمنان مسلمانان قرار گرفت. شعر بالا متعلق به شاه اسماعیل صفوی است که بعد از شکست در جنگ و در حسرت سوگلی اسیر خود تاجلوبیگم خاتون سروده است. در اینجا درصدد بررسی میزان تقصیر

شاه اسماعیل یا سلطان سلیم در حدوث این جنگ و تبعات آن بر جغرافیا و فرهنگ و سیاست عالم اسلام نیستیم. چنین موضوعی در عصر حاضر احتمالاً دیگر به مثابه زندگی در حال و هوای 5 قرن پیش تلقی می شود.
امروز در پانصدوچهارمین سالگرد این جنگ می خواهیم برای چندمین بار در سالیان اخیر به وجهه «دشمن شادکن» این موضوع بپردازیم. این موضوع آنقدر پرواضح است که می توانیم از تلاشهای مستقیم اروپاییان بویژه ونیزیها در راهی که به وقوع این جنگ خاتمه یافت سخن بگوییم. چه آنها دهها سال قبل از این نیز برای رودررو قرار دادن اوزون حسن آق قویونلو با سلطان محمد فاتح عثمانی که اولی را ترک کوچک و دومی را ترک بزرگ می خواندند در دربار آق قوینلوها از هیچ تلاش، تلقین و تشویقی فروگذار نکرده و قول رسانیدن توپ به اوزون حسن را داده بودند. آنها درخواست توپ از سوی شاه اسماعیل را نیز فقط به جهت اشتغال به کشمکشهای داخلی در ونیز بی جواب گذاشته بودند و در همین زمان البته در دربار صفوی و نیز بازار تبریز حضور پررنگی داشتند.
موضوع همین قدر ساده است و در این میان کنکاش برای یافتن یا خلق داستانهای قهرمانی از سوی ایرانیان یا ترکان ترکیه در رابطه با این جنگ، اگر آب در آسیاب دشمن ریختن نباشد، حتماً برآمده از سادگی محض است.
پنج سال پیش وقتی کتابم تحت عنوان «چالدران؛ 500 سال فرسایش زمان» را که شامل پیشنهادی در جهت همگرایی دو پدر معنوی جهان اسلام با توجه به جغرافیای تحت حاکمیت آنها در قرن 16 بود، بصورت حضوری به وزارت خارجه بردم و علیرغم پیگیریهایم با پاسخ قانع کننده ای روبرو نشدم آنرا با مشغله متراکم وزارت خارجه در امر برجام ارتباط دادم. ولی امروز بعد از لغو نتیجه همان تلاشها و در حالی که کشور همسایه، ترکیه نیز در وضعیتی درگیر با آمریکا قرار گرفته است آیا طرح مجدد این موضوع و تنظیم یک برنامه دیدار مقامات عالیرتبه دو کشور در سالگرد جنگ در چالدران (1398) یکی از مطلوبترین حرکتهای تاریخ جهان اسلام نخواهد بود؟
توجه داشته باشیم که دستهای آمریکا در ترکیه نیز متعاقب کودتای نافرجام دو سال پیش کوتاه شده و این فرصت ارزشمند برای خدمت به مسلمانان باید مورد استفاده قرار گیرد.
درحالیکه غرب در هزارمین سالگرد جنگهای صلیبی و یکصدمین سالگرد تحرکات منسجم ماسونی اقدامات و برنامه های فشرده ای را برای از پای انداختن بزرگان اسلام و تحقق نقشه های جدید خود انجام می دهند بسیار بجا خواهد بود که مسلمانان حداقل حرکات همگرایانه ای از خود بنمایش بگذارند و البته این حرکات را تعمیق بخشیده و شاید در آینده اتحادیه ای سیاسی- اقتصادی- نظامی تشکیل دهند.
من برای بررسی ابعاد جنگ چالدران به کتابخانه های متعددی سر زدم و از منابع متعدد بهره جستم و حتی به دشت چالدران رفتم تا تجسمی واقعگرایانه از جنگ نیز بدست آورم. بعد از تمامی مطالعات نتیجه ای که بدان دست یافتم یاس برانگیز بود. «این جنگ –فارغ از نتیجه آن- نتیجه بازی داده شدن بزرگان شرق و مسلمان توسط بچه های اروپایی بود!».
از این روست که قهرمان پردازی در خصوص این جنگ را حماقت محض می دانم و این در صورتی است که نیت بر خیانت و تعمیق شکاف ایجاد شده نبوده باشد.
در این دشت، خاک بدون اینکه به خون و نسب کشتگان نگاه کند همه آنها را در آغوش خود جای داده و در سرتاسر آن در بهار هر سال گلهای زیبا و چشم نواز همه دشت را می پوشاند. خاک کینه به دل نگرفته و با حماقتهای انسانهای از جنس خود آشناست.

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 میانگین 4.67 (از 3 رای)

 

سلام هموطن، به سایت ایرانیان استانبول خوش آمدید. جهت ترجمه رسمی ترکی استانبولی ارزان، فوری، رسمی و غیررسمی در سراسر کشور و نیز خارج از کشور، راهنمایی و همراهی و انجام تمامی امور به خرید ملک و مستغلات در استانبول، گردش و تجصیل و اقامت در خدمت هموطنان گرامی هستیم...