یکی از کلان‌شهرهای ایران و مرکز استان آذربایجان شرقی تبریز بزرگترین شهر منطقه‌ی شمال غرب و قطب اداری، صنعتی، تجاری، نظامی، ارتباطی، بازرگانی و فرهنگی این منطقه از کشور محسوب می‌شود.
تبریز شهر اولین‌ها است. این شهر یکی از مهم‌ترین شهرهای ایران و جزو شهرهای مهاجرپذیر به شمار می‌رود. این شهر که تا اواسط دوره قاجار بزرگترین شهر ایران بشمار می رفت با از دست رفتن عمق جغرافیایی در قفقاز در نیمه نخست قرن نوزدهم که جزو مناطق مهاجرفرست به تبریز بشمار می رفتند جای خود را به تهران پایتخت داد. عنوان اولینها برای شهر تبریز برخلاف تصور غالب و نادرست، نه نزدیکی این شهر به اروپا بلکه جمعیت بالا و مترقیتر این شهر نسبت به تهران پایتخت و شهرهای کوچکتر دیگر بوده است. با صنعتی شدن و بهتر شدن

راهها و پیشرفت تکنولوژی حمل و نقل شهرهایی مثل اصفهان و مشهد به تدریج از نظر حجم جمعیت این شهر را پشت سر گذاشتند. تبریز گذشته‌ی غنی و پرفرازونشیبی دارد، بارها سیل و جنگ و زلزله این شهر را ویران کرده اما همت مردمان آن، دوباره شهری زیبا و بزرگ بنا کرده است. .
۱. قدمت تبریز کنونی با توجه به گورستان موسوم به عصر آهن که در سالهای اخیر در حومه مسجد کبود کشف شده بیش از 4000 سال می باشد.
۲. تبریز در دوران‌های اتابکان، خوارزمشاهیان، ایلخانان، چوپانیان، جلایریان، راقویونلوها، آق‌قویونلوها و صفویان پایتخت بوده و با این وصف دارای عنوان طولانیترین دوره پایتختی در میان شهرهای فعلی کشور بوده است. در دوران حکومت قاجارها هم، تبریز ولیعهدنشین بود.
۳. گفته می‌شود در سال ۱۵۰۰ میلادی، زمانی که تبریز پایتخت صفویان بود، به عنوان پنجمین شهر بزرگ جهان محسوب می‌شد.
4. در وجه تسمیه «تبریز» داستانهای بسیاری ساخته اند که اغلب با تاریخ سنخیتی ندارد. یکی از وجوه تسمیه ترکیب این نام دو کلمه تب+ریز می باشد! در حالیکه پیش از تاریخی که برای این نامگذاری عنوان می شود نام شهر چیزی شبیه همین تبریز کنونی بوده است. نامهای تارماکیس، تومیریس، توروز و تربیز (چیزی که اهالی آذربایجان می گویند) نیز جزو نامهای مطرح شده در لابلای نوشتجات تاریخی است. در این میان تبریز هیچگاه «تاوریژ» خوانده نشده است. در متون مربوط به قرن نوزدهم فرانسوی (اسناد دوره جنگهای ایران و روس و دوران مشروطه) نام این شهر «توریز» عنوان شده است.
۵. طبق آمارهای موجود، تبریز امن‌ترین شهر، بین کلان‌شهرهای ایران است.
۶. تبریز «شهر بدون گدا» نامیده می‌شود. در سطح این شهر به ندرت با امر تکدی‌گری روبه‌رو می‌شوید. آنها هم اغلب از تبریز یا اطراف آن نیستند. تبریزیها گداپرور نیستند و به کسی که دست دراز می کند پول نمی دهند.
۷. تبریز با داشتن بیش از ۱۰۰ تقاطع غیرهم‌سطح، به عنوان شهر زیرگذرها و روگذرها لقب گرفته است.
۸. تبریز طی چند سال، عنوان «زیباترین و توسعه‌یافته ترین» شهر ایران معرفی شد.
۹. تبریز زمین‌لرزه‌های بسیار مخربی را تجربه کرده است. در سال ۱۷۷۴ میلادی زمین‌لرزه‌ی وحشتناکی سراسر منطقه‌ی آذربایجان، به خصوص تبریز را لرزاند و از آنجایی که شدت ویرانگری بسیار بالا بود، به «بلای وحشتناک» شهرت یافت.
۱۰. اولین چاپخانه‌ی ایران در سال ۱۲۲۷ توسط عباس میرزا در تبریز تاسیس شد.
۱۱. نخستین کتابخانه‌ی دولتی و عمومی در سال ۱۳۰۰ در تبریز ایجاد شده است. نام آن کتابخانه‌ی تربیت بوده و بانی ساخت آن محمدعلی تربیت است. این کتابخانه امروزه نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد و یکی از مهم‌ترین کتابخانه‌های تبریز است که در خیابان دانشسرا قرار دارد.
۱۲. اولین قطار شهری (تراموا) ایران در سال ۱۲۸۰ در تبریز شروع به کار کرد. مسیر این قطار شهری (قونقا) از ایستگاه راه‌آهن تا قونقا باشی بوده و نیروی محرکه‌ی واگن‌های آن اسب‌ها بودند که باعث حرکت واگن روی ریل‌ها می‌شد. امروزه هم در همین مکان (قونقا باشی یا روبه‌روی باغ گلستان) مجسمه‌ای از این قطار شهری نصب شده است.
۱۳. اولین رستوران مدرن (کافه تریا) ایران در سال ۱۲۸۴ در تبریز تاسیس شد. این کافه در خیابان شهناز (شریعتی امروزی) در محله پاساژ تبریز شروع به کار کرد. این کافه توسط «آقا بیک ایستگاهی» تاسیس شد که فرزند «رشید بیگ»، یکی از مبارزان مشروطه‌ی تبریز بود. امروزه در محل کافه خورشید، قهوه‌خانه‌ای با همین نام مشغول به کار است.
۱۴. اولین هتل به سبک مدرن در ایران، به نام مهمانخانه‌ی نظافت در تبریز شروع به کار کرد. این هتل در سال ۱۳۲۱ توسط میرزا اسحاق خان معزالدوله، در نزدیکی پل قاری تاسیس شد.
۱۵. نخستین سینمای عمومی ایران، ۵ سال بعد از اختراع آن توسط برادران لومیر، در تبریز شروع به کار کرد. این سالن سینما در سال ۱۲۷۹ توسط کاتولیک‌ها، با نام «سینما سولی» تاسیس شد.
۱۶. مدرسه‌ رشدیه‌ تبریز، اولین مدرسه‌ی تحصیلات ابتدایی به شیوه‌ی مدرن در ایران است که توسط میرزا حسن رشدیه در تبریز بنا شد.
۱۷. جبار باغچه‌بان اولین مدرسه‌ی کرولال‌های ایران را در تبریز بنیان نهاد.
۱۸. بنیان‌گذار انشای جدید «میرزا عبدالرحیم نجارزاده تبریزی»، که به طالبوف شهرت دارد، اهل تبریز است.
۱۹. میرزا اقای تبریزی، اولین نمایشنامه‌‌نویس ایرانی است که به زبان فارسی و ترکی نمایشنامه نوشته است.
۲۰. اولین اتاق تجارت ایران در سال ۱۲۸۵ در تبریز شروع به کار کرد. اتاق تجارت تهران، پس از اتاق تجارت تبریز تاسیس شده است.
۲۱. اولین شهرداری (بلدیه) اولین شهرداری ایران است که در سال ۱۲۸۷ بنیان شد. قاسم خان والی که فارغ‌التحصیل دانشگاه «saint cyr» بود، اولین شهردار این شهر بود. عمارت زیبای این شهرداری هم اکنون موزه است. مردم تبریز به محل عمارت شهرداری بدلیل ساعت نصبه شده در آن از همان اوان «ساعت قاباغی» یعنی جلوی ساعت گفته اند و میدان شهرداری در میان مردم هنوز به همین عنوان مشهور است.
۲۲. اولین مرکز تلفن ایران به همت قاسم خان والی در سال ۱۲۸۰ در تبریز ساخته شد.
۲۳. آتش‌نشانی تبریز، اولین آتش‌نشانی ایران است که در سال ۱۲۲۱ شمسی و زمانی که نیروهای روسی در تبریز بودند، ساخته شد.
۲۴. موسسه‌ی خیریه‌ی غیردولتی «نوبر» اولین و قدیمی‌ترین موسسه‌ی خیریه‌ی غیردولتی ایران در تبریز تاسیس شد. بانینان این خیریه برخی از اهالی محله‌ی نوبر تبریز بودند که در سال ۱۳۲۶ کار خود را آغاز کردند و در سال ۱۳۳۱ خیریه‌ی خود را به طور رسمی به ثبت رساندند. اولینهای تبریز محدود به موارد فوق نبوده و شامل صدها مورد دیگر می شود. بعبارت دیگر تا قبل از پایان قرن سیزدهم شمسی هر چیز نو و بدیع ابتدا در تبریز پیاده شده است و علت آن نیز برخلاف تصور اشتباه، نه صرفاً نزدیکی تبریز به اروپا بلکه بزرگی این شهر و فرهنگ بالای آن نسبت به –حتی- پایتخت تهران بوده است. بطوریکه تعداد کنسولگریهای موجود در تبریز تقریباً به اندازه سفارتخانه های موجود در تهران بود و مهمتر اینکه سفرا اغلب اوقات خود را در این شهر می گذراندند.
۲۵. دانشگاه تبریز در سال 1324 در محل دانشسرای فعلی تاسیس شد که پس از دانشگاه تهران به عنوان دومین دانشگاه قدیمی ایران شناخته می‌شود.
۲۶. بازار قدیمی تبریز، بزرگترین بازار سرپوشیده‌ی جهان است که در سال ۱۳۸۹ در میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.
۲۷. مسجد کبود تبریز، به عنوان «فیروزه‌ی اسلام» شناخته می‌شود.
۲۸. پارک بزرگ تبریز که در حال ساخت است، پس از اتمام پروژه، به یکی از بزرگترین پارک‌های ایران و خاورمیانه بدل خواهد شد.
29. نمایشگاه بین‌المللی تبریز، بزرگترین مرکز نمایشگاهی ایران است. مساحت این نمایشگاه ۴ کیلومتر مربع است و در ورودی شرقی تبریز، در نزدیکی دروازه تهران قرار دارد.
30. تبریز ۱۷ موزه دارد که از نظر تعداد موزه‌ها، پس از تهران در رتبه‌ی دوم ایران قرار گرفته است.
۳۲. استانبول، هوشی‌مین در ویتنام، ازمیر، ووهان در چین، باکو، وین، قازان در روسیه،قونیه، زاگرب، ارزروم، غزه، موگیلف در بلاروس، خجند در تاجیکستان و کربلا خواهرخوانده‌های تبریز هستند.

راهنمای مسافرتی به تبریز
تبریز مرکز استان آذربایجان شرقی است. شهر شهریاران ایران امسال به عنوان یکی از پایتخت های گردشگری ایران تحت عنوان تبریز ۲۰۱۸ انتخاب شد. از این به بعد تبریز در دو نوبت شبانه روز آماده ی ارائه ی خدمات مختلف گردشگری به کسانی است که به این کلان شهرمسافرت می کنند. تبریز با این وصف حائز یک عنوان اولین دیگر شد.
شهر تبریز در غرب استان آذربایجان شرقی و در انتهای قسمت شرقی جلگه ی تبریز قرار گرفته‌ است. این شهر از قسمت شمال به کوه‌ های عینالی و از سمت جنوب به دامنه ‌های رشته‌ کوه سهند محدود شده‌ است.
ابر شهر تبریز از سمت شمال، جنوب و شرق به کوهستان و از سمت غرب به زمین‌های هموار و شوره‌ زارهای آجی ‌چای محدود شده است.
ارتفاع این شهر از سطح دریا از ۱۳۴۸ متر است. همچنین تا ۱۵۶۱ متر در محله ی زعفرانیه متغیر بوده و شیب عمومی زمین ‌های تبریز به سمت مرکز شهر و سپس به سمت غرب است. تبریز را که به عنوان بزرگ‌ ترین قطب اقتصادی محدوده‌ شمال غرب ایران نیز می شناسند، جمعیتی نزدیک به 2 میلیون نفر در خود را دارد که بعد از تهران با وجود بیش از 6 میلیون ترک زبان، بزرگترین شهر ترک نشین کشور محسوب می شود. تبریز همچنین شهری اصیل برای ترکهای آذری بشمار می رود.
آب و هوای شهر تبریز
به طور معمول میانگین دمای هوای تبریز در گرم ترین ماه سال یعنی مردادماه برابر با 30 درجه ی سانتی گراد یا بالاتر و یا پایین تر است. همچنین در سردترین ماه سال نیز دمای هوای این شهر منفی 3 درجه ی سانتی گراد است.
به صورت کلی آب و هوای شهر تبریز استپی و خشک است. آب و هوای تابستان‌ های این شهر گرم و خشک و در زمستان، آب و هوایی سرد دارد.
بهترین زمان سفر به تبریز
اما با تمام این توصیفاتی که از آب و هوای شهر تبریز نمودیم، هر زمان که به تبریز بروید این شهر زیبا و خواستنی است اما در نهایت ما به شما پیشنهاد می دهیم که تبریز را در تابستان و مخصوصا در ماه شهریور حتما بینید.
اقامت در شهر تبریز
برای اقامت در شهر تبریز شما می توانید از بین گزینه های زیادی انتخاب نمایید زیرا این شهر آمادگی کاملی برای پذیرایی از مسافرین و تازه واردین به این شهر را داراست. از هتل و یا هتل آپارتمان هایی با درجه ی رفاهی متوسط گرفته تا هتل های لوکس ۵ ستاره.
همانطور هم که می دانید هزینه ها‌ی اقامت در هتل بخش زیادی از هزینه‌ی یک سفر را در بر می گیرد اما شما دقیقا مطابق با بودجه ی خود هر چه قدر که هست، می توانید یک گزینه ی معقول و مناسب برای اقامت در تبریز بیابید.
از جمله ی هتل ‌های شیک و صد البته گران شهر تبریز می توانیم به هتل لاله پارک کایا اشاره کنیم که به حق یکی از زیباترین و در عین حال لوکس ترین و گران ترین هتل های نه تنها شهر تبریز بلکه کل ایران است. از جمله دیگر هتل های شهر تبریز می توانیم به هتل بین المللی شهر تبریز، هتل گسترش، هتل آپارتمان بهبود، هتل ائل گلی، هتل قدیمی ایران، هتل سهند، هتل آپارتمان استقبال، هتل پتروشیمی و هتل شهریار تبریز اشاره نماییم. در ادامه ی راهنمای سفر به تبریز به چند هتل خوب در این شهر دیدنی اشاره می کنیم.
هتل های پیشنهادی در شهر تبریز
• هتل لاله کندوان تبریز
این هتل زیبا در ۴۰ کیلومتری جنوب شهر تبریز است و با توجه به معماری خاصش که بسیار با شرایط آب و هوایی کوهستانی و ییلاقی تبریز مطابقت دارد، خود تبدیل به یکی از جاذبه های شهر تبریز شده است.
هتل لاله دارای ۴۰ اتاق سنگی طبیعی به همراه جکوزی و کلیه خدمات رفاهی مدرن می باشد. یکی از ویژگی های خاص هتل آب لوله کشی آن است که یکی از بهترین آب معدنی های ایران، آب معدنی کندوان می باشد و برای امراض کلیوی بسیار مفید است.از دیگر امکانات این هتل می توان به لابی ، کافی شاپ ، رستوران ، خشک شویی، سفرخانه سنتی ، سالن کنفرانس ، صندوق امانات، اینترنت در لابی ، تاکسی سرویس می شود.
• هتل آپارتمان بهبود
هتل آپارتمان بهبود تبریز را می توان اقامتگاهی راحت و مناسب برای کسانی است که دلشان می‌ خواهد روزهای خوشی را در این شهر بگذرانند، می باشد. در این هتل آپارتمان، زندگی مستقل‌تری نسبت به هتل‌ها دارید و مستقلا می توانید به کارها و امور خود رسیدگی نمایید. رستوران و کافی ‌شاپ هتل آپارتمان بهبود ۲۴ ساعته در خدمت مراجعین و مسافرینش است.
از جمله امکانات این هتل آپارتمان می ‌توان به وجود کتری برقی، مبلمان و وسایل حمام داخل سوئیت‌ها اشاره کرد. نزدیک بودن هتل آپارتمان بهبود به بسیاری از اماکن تفریحی و تاریخی نظیر خانه‌ ی مشروطه تبریز، خانه‌ ی شهریار، باغ گلستان و بازار تبریز از دیگر امتیازات این اقامتگاه است
• هتل گسترش
هتل گسترش تبریزدارای موقعیتی عالی برای بازدید از مکان ‌های دیدنی و وسایل حمل و نقل عمومی است. در کنار این هتل رستوران‌هایی با بهترین غذاهای ایرانی، بین المللی و فست فود وجود دارد.
علاوه بر نزدیکی بر رستوران ها و مرکز شهر تبریز، امکانات تفریحی و ورزشی مانند استخر، سونا، سالن بدنسازی در این هتل برای مسافران وجود دارد. امکانات دیگری نظیر پارکینگ، اینترنت رایگان، کافی ‌نت، خشکشویی، تاکسی، فروشگاه و خدمات آژانس مسافرتی از دیگر مواردی است که در این هتل به مسافران ارائه می گردد
خورد و خوراک در شهر تبریز
از غذاهای معروف و خوشمزه ی تبریزی که همه ی آن ها را هم خورده اند و هم می شناسند هر چه بگوییم کم است. فرهنگ غذایی ایران بسیار مدیون غذاهای ترکی و بویژه تبریزی است. این موضوع شامل شیرینیجات و انواع نان نیز می شود.
اگر غذا را در هتل محل اقامتتان به طور مثال میل کنید، معمولا برای یک وعده ی غذا همراه با پیش‌غذا، دسر و نوشیدنی بین ۵۰ تا ۶۰ هزار تومان پرداخت خواهید کرد. غذاهای محلی تبریزی که در این شهر به وسیله ی مردم خود شهر و در رستوران های محلی پخته می شوند، معمولا هزینه ا‌ی پایین ‌تر دارند. فست فودهای شهر تبریز قیمتی بین ۲۰ تا ۳۵ هزار تومان دارند.
رستوران های پیشنهادی در شهر تبریز
• رستوران سنتی شهریار
این رستوران در یکی از جاذبه‌ های تاریخی تبریز یعنی حمام نوبر افتتاح شده است. تمامی کارکنان این رستوران با لباس سنتی آذری به مشتریان خدمت رسانی می کنند. در این رستوران غذاهای سنتی ایرانی سرو می گردد. ان رستوران در در خیابان امام خمینی و تقریبا رو به ‌روی مصلی این شهر قرار دارد.
• رستوران گازماخ
رستوران گازماخ یکی از رستوران‌ های ترکیبی سنتی و فست فودی تبریز است. گازماخ در فارسی به معنی ته‌ دیگ است و غذاهای این رستوران همگی به همراه ته‌ دیگ سرو می‌شود که طعم بسیار خوبی هم دارد. برا رفتن به این رستوران در تبریز می توانید به کوی ولیعصر، انتهای خیابان شریعتی شمالی، ضلع شمالی میدان بهارستان، نبش ده مترى مقدم مراجعه فرمایید.
• فود کورت لاله پارک
لاله پارک که یکی از مراکز خرید بزرگی در تبریز است که طبقه‌ ی آخر آن به رستوران‌ها اختصاص دارد. در فود کورت لاله پارک چندین رستوران وجود دارد که غذاهای مختلف، از غذاهای سنتی ایرانی تا غذاهای بین‌الملل و فست ‌فود در آن ارائه می گردد. برای رفتن به این فود کورت در تبریز باید به اتوبان پاسدارن، بعد از میدان فهمیده، مجتمع تجاری لاله پارک مذراجعه نمایید.
• رستوران و کافی شاپ وحید
کافه رستوران وحید در تبریز یکی از بزرگ ‌ترین کافه رستوران‌های شهر تبریز است که چندین شعبه در این شهر دارد و کیفیت غذاهایش در کل مطلوب است. اینجا می‌توانید انواغ غذاهای سنتی ایرانی، فست‌ فود و غذاهای ترکی را نوش جان کنید. برای رفتن به این رستوران و کافی شاپ در شهر تبریز باید به تبریز – زعفرانیه – ایستگاه مدرسه – خیابان ۱۸ متری غربی مراجعه نمایید.
غذاهای معروف تبریزی
• دویماج
دویماج غذایی تبریزی‌ است که هم در وعده‌ ی صبحانه و هم در عصرانه میل میل می شود. تبریزی ‌ها این غذا را با نان خشک تبریزی، پنیر محلی، کره، سبزی خوردن که شامل: تره، جعفری، ترخون، پونه فراوان و گردو درست می‌ کنند.
• کوفته تبریزی
می رسیم به کوفته تبریزی معروف. در گذشته گوشت را در هاون سنگی می ‌کوبیدند و سپس سبزیجات و لپه را به آن اضافه می ‌کردند اما در حال حاضر از گوشت چرخ‌ کرده برای تهیه ‌ی این غذا استفاده می ‌کنند. گردو، آلو، پیاز سرخ‌ شده، زرشک و گاهی اوقات تخم مرغ آب پز در وسط آن می گذراند و در نهایت در سسی که از رب گوجه ‌فرنگی و آب و زعفران تهیه شده است، می ‌پزند.
• یاپراق دولماسی
دلمه‌ ی برگ مو نام فارسی یاپراق دولماسی است. این غذا یکی از پیش‌غذاهای مجلسی و اصیل تبریزی است. برای تهیه این غذا از بلغور، برنج، لپه، روغن حیوانی، پیاز سرخ‌کرده و سبزی دلمه که شامل: شوید، مرزه، تره می باشد، استفاده می ‌شود.
• خورش هویج
پر طرفدارترین غذا در میان تبریزی ها خورشت هویج است. برای تهیه‌ ی این خورش، هویج‌ها را به صورت خلال های یک دست و منظم و با کمی روغن سرخ کرده و به آن نمک می ‌افزایند.
سپس مرغ یا گوشت را با آب و پیاز تفت‌‌ داده شده و رب گوجه‌ فرنگی می‌پزند یا سرخ می‌ کنند و برای دادن عطر و طعمی بهتر، هم به گوشت و هم به هویج‌ها زعفران اضافه می ‌کنند. در آخر آلبالو را به گوشت ی مرغ اضافه می کنند تا لبه صورت کامل بپزند.
• سوزی شورباسی
شوربا یکی از قدیمی ‌ترین غذاهای تبریز است اما، امروزه کمتر در سفره ‌های اهالی این شهر دیده می‌ شود. می توان گفت که برای پخت شوربا دستور مشخصی وجود ندارد و هر کس با هر چه بخواهد آن را می پزد.
یکی از مشهورترین شورباها شوربای تره است. برای درست کردن شورباتره باید تره، سیب زمینی، گوجه‌ فرنگی، روغن حیوانی، تخم ‌مرغ، رب گوجه ‌فرنگی و ادویه داشته باشید.
جاذبه های دیدنی در شهر تبریز
• کاخ و موزه‌ ی شهرداری
موزه شهرداری تبریز در طبقه ی زیرزمین ساختمان کاخ شهرداری تبریز واقع شده ‌است. این موزه که به عنوان نخستین و تنها موزه تاریخ شهرداری‌ های ایران مطرح است، پس از کشور چین، در ردیف اولین موزه‌ های شهرداری ‌های جهان نیز قرار دارد.
• بازار فرش تبریز
راسته های بازار فرش تبریز یکی از ریشه های تاریخی کشورمان و شهر تبریز است. بوی اصالت این بازار در هوای آن قابل استشمام است. هر بخش از بازار سنتی تبریز با توجه به کسب و کاری که در آن جریان دارد، به شکل خاصی ساخته شده و باعث شده تا راسته بازار، سرا، تیمچه، دالان و گذر به وجود بیایند تا هم کسبه و هم مردم به راحتی و با اطمینان به فعالیت و کسب و کار و خرید و فروش اقدام نمایند.
• خانه مشروطه
خانه ی مشروطه در یکی از محله های قدیمی شهر تبریز به نام راسته کوچه و در غرب بازار تبریز قرار گرفته است . این بنا به سبک معماری دوره ی قاجار ساخته شده و ملک شخصی حاج مهدی کوزه کنانی بوده است. خانه مشروطه نخستین خاستگاه فکر و ایده مشروطیت در ایران بوده است. حاج مهدی کوزه کنانی صاحبخانه روشنفکر، خانه خود را در اختیار متفکران مشروطه گذاشت تا راهی برای تعدیل اختیارات شاه اندیشیده و به مرحله عمل درآورند. این تلاشها با کودتای انگلیسی که به سرکار اورده شدن رضاخان انجامید عقیم ماند. با سرکار آورده شدن رضاخان تمامی افکار آزادیخواهانه سیاسی به ورطه سکوت هدایت شد و با برخی از مظاهر تکنولوژی این نقصان بزرگ ایرانی یکبار دیگر پوشانیده شد.
• ائل گلی تبریز
ائل گلی یا شاه گلی یکی از مهم ترین گردشگاه ها و جاذبه های گردشگری شهر تبریز است که در جنوب شرقی تبریز و در ۷ کیلومتری مرکزشهر واقع شده است. این مکان در زمان آق قویونلوها ایجاد شده و در دوره صفویان گسترش یافته است. عمق دریاچه ی شاه گلی ۱۲ متر بوده و در محوطه آن قایق رانی انجام می شود. این دریاچه با احداث هتل ۵ ستاره و بین المللی شاه گلی در مرکزش، جنبه جهانی پیدا کرده است.

• جنگل قره داغ یا ارسباران
• جنگل های قره داغ یکی از مناطق بکر و دست نخورده تبریز است. جنگلی سرسبزی که انواع گونه های جانوری و گیاهی را در دل خود جای داده است. این جنگل به نام های آرازبار، ارسباران و قراچه داغ هم شناخته می شود.
• خانه علی مسیو
کربلایی علی مسیو دومین شهردار شهر تبریز است. علی مسیو یکی از برجسته ‌ترین انقلابیون ایران در ۱۰۰ سال گذشته ‌است. حالا خانه ی او تبدیل به موزه ای دیدنی شده است. این موزه در خیابان ارتش جنوبی، کوچه صدر، پلاک ۵۰ قرار دارد.
• پارک ملی کمتال
پارک ملی کنتال یکی از جاذبه های گردشگری تبریز است که در آن جا می توانید عناصر جذابی از قبیل بقایای آسیاب های سنگی را مشاهده کنید. برای دسترسی به این منطقه پس از گذر از شهر سیه رود و در امتداد رودخانه ی مرزی ارس در موازات نوار مرزی ارمنستان و آذربایجان و در دره کنتال پاسگاه محیط بانی کنتال قابل مشاهده است.

مراکز خرید در شهر تبریز
• لاله پارک
آدرس: میدان شهید فهمیده- بزرگراه پاسداران به سمت تهران.
• مجتمع تجاری پردیس
آدرس: تبریز- سنگ‌فرش تربیت.
• جواهر تبریز
آدرس: تبریز- آبرسان- ابتدای بلوار استاد شهریار
• پیاده راه تجاری تربیت
آدرس: تبریز- خیابان امام- بالاتر از میدان ساعت- سنگ‌ فرش تربیت.
• برج بلور
آدرس: تبریز- آبرسان- فلکه دانشگاه.
• برج شهر
آدرس: تبریز- بلوار ۲۹ بهمن.
• اطلس
آدرس: تبریز- ولیعصر- خیابان همافر غربی- میدان اطلس.
• مرکز خرید رشدیه
آدرس: تبریز- شهرکی رشدیه- میدان شهید فهمیده.
• مرکز خرید والمان
آدرس: تبریز- خیابان والمان.

اطلاعات شهری مورد نیاز در تبریز
کد تبریز: ۰۴۱
فاصله از تهران: ۶۳۱ کیلومتر
مدت سفر هوایی: حدود یک ساعت و ۱۰ دقیقه
مدت سفر با قطار: بیشتر از ۱۰ ساعت
مدت سفر زمینی: حدود ۷ ساعت
فرودگاه بین المللی تبریز: آذربایجان شرقی، تبریز، میدان بزرگ آذربایجان، بلوار شهید بابایی، فرودگاه بین‌المللی شهید مدنی تبریز

فاصله فرودگاه بین المللی تبریز از مرکز شهر : 10 کیلومتر
• پایانه اتوبوسرانی مرکزی تبریز
بیشتر سفرهای برون شهری از این ترمینال به دیگر شهرهای ایران انجام می پذیرد. ترمینال مرکزی در نزدیکی دهکده ی المپیک این شهر و در ضلع شمالی اتوبان کسایی قرار دارد. این پایانه در انتهای خیابان منظریه قرار دارد و در حال حاضر بزرگترین و مدئرنترین ترمینال مسافربری ایران بشمار می رود.
• پایانه اتوبوسرانی شمال غرب تبریز
ترمینال شمال به غرب تبریز در نزدیکی میدان آذربایجان و فرودگاه بین المللی تبریز قرار گرفته است و بیشتر شهرهای شمالی استان آذربایجان غربی و آذربایجان شرقی را پوشش می دهد. این پایانه در تبریز، بزرگراه پاسداران، میدان آذربایجان قرار دارد.
• تاکسی های شهر تبریز
شما می توانید از طریق خط اتوبوس تندرو به مقصد مورد نظر خود در شهر برسید. تاکسی های شهر تبریز در همه جا در اختیار است.
• بعضی از بیمارستان های تبریز
بیمارستان امام رضا: تبریز- خیابان دانشگاه- آخر خیابان گلگشت
بیمارستان الزهراء: تبریز- خیابان ارتش جنوبی- چهار راه باغ شمال- بیمارستان زنان و زایمان الزهراء
بیمارستان رازی: تبریز- جاده ائل گلی- بیمارستان اعصاب و روان رازی
صنعت چرم تبریز
چرم تبریز یکی از مشهورترین برندهای صنعت چرم است که از گذشته تا کنون طرفداران بسیاری داشته است. هر کس با یک بار پا کردن کفش دست دوز تبریز متوجه تفاوت آن با سایر نمونه ها می شود و و با گذر زمان راحتی و دوام آن را تجربه می کند. مشتریان، جایگاه ویژه ای برای صنعت چرم تبریز قائلند و با اینکه کفش های کارخانه ای با قیمت کمتر در گوشه و کنار بازار در دسترس هستند، باز هم به دنبال صدای چکش سازندگان کفش دست دوز، راهی بازار تبریز می شوند. امروزه بالغ بر ۲۰۰۰ کارگاه تولید کفش به همراه ۵ هزار فروشگاه عرضه کفش و لوازم جانبی در شهر تبریز فعال هستند و تلاش می کنند تا تجربه ی پیشینان خود را به کار گیرند و محصولات خود را با همان کیفیت گذشته و با به کارگیری شیوه های نوین دوخت، روانه ی بازار کنند.
قالی و تابلو فرش
نام تبریز از گذشته های دور با تار و پود فرش ایرانی گره خورده است و هنرمندان چیره دست در آن به خلق طرح و نقش هایی تماشایی با استفاده از نخ و دار قالی مشغولند. استان آذربایجان شرقی و به خصوص شهر تبریز یکی از مراکز مهم تولید فرش دستباف اصیل ایرانی است و دسترنج هنرمندان این صنعت را می توان در جای جای بازار تبریز دید و محو تماشای آن ها شد. یکی از محصولات کارگاه های قالیبافی، تابلو فرش های نفیسی هستند که با طرح و رنگ هایی چشم نواز و رویایی هوش از سرتان می برند.
دسترنج قالیبافان هنرمند تبریزی در تمام دنیا مشهور است و یکی از اقلام صادراتی ایران محسوب می شود. بسیاری از گردشگران خارجی، به هنگام گشت و گذار در بازار این شهر، تهیه قالی ها و تابلو فرش های تبریزی را در اولویت خرید سوغات قرار می دهند.
حجاری سنتی
از دیرباز، هنر حجاری سنتی در ایران از جایگاه خاصی برخوردار بوده و آثار بسیار هنرمندانه ای از خود به جای گذاشته است. شاید امروزه، این هنر رونق سابق خود را نداشته باشد؛ اما هنرمندان تبریزی هنوز به آن مشغولند و آثار با ارزشی را با استفاده از این رشته ی هنری خلق می کنند. حجاری نوعی حکاکی روی سنگ است که برای انجام آن بعد از برش سنگِ مناسب و پیاده سازی طرح، با قلم، نقش و نگار مورد نظر را تراشیده و در نهایت آن را پرداخت می کنند.
سفالگری
سفالگری، هنری است که به اشکال گوناگون در جای جای سرزمین عزیزمان، ایران دیده می شود؛ اما این هنر با رسیدن به دست هنرمندان تبریزی، با نوع خاک مخصوص آذربایجان شرقی در هم می آمیزد تا محصولی متفاوت تر ارائه شود. هنرمندان سفالگر تبریزی ظروف مصرفی و تزیینی را در طرح های متنوعی خلق می کنند. وجود آثاری کهن در موزه سفال این شهر، حکایت از قدمت دیرین این هنر در آذربایجان شرقی دارد.
نقره كوبی
بر اساس منابع تاریخی هنر نقره کوبی در تبریز از زمان‌ های بسیار دور وجود داشته؛ اما در زمان سلجوقیان و مغول به اوج زیبایی و تکامل خود رسیده است. هنرمندان تبریزی در این دوره این هنر را با تزیینات و مرصع کاری ظروف درآمیختند و با آرایش آن ها به شیوه ای خاص از نقره کوبی، آثاری چشمگیر را پدید آوردند.
این هنر در سال‌ های فرمانروایی صفویان نیز در این شهر به رشد خود ادامه داده و تا اواخر قاجاریه نیز رواج داشته است. پیش از این دوره، آثار نقره کوبی بسیار گرانقیمت بودند اما با اضافه شدن آلیاژهای دیگر، امکان دسترسی مردم عادی نیز به آن ها فراهم شد.
هنر نقره کوبی در تبریز بیشتر بر روی تسبیح های مخصوصی از جنس هسته میوه آووکادو، چوب یُسِر، آبنوس، عناب و صندلوس دیده می شود و هنرمندان با نقره، نقش و نگاری جالب توجه به آن می دهند. علاوه بر این از هنر نقره کوبی بر روی اشیای دیگری چون تابلوهای تزیینی، پایه فندک، پیپ، زیرسیگاری، استكان، عصا، چوب سیگار و... نیز استفاده می شود.


تابلو سنگ
یکی از آثار هنرمندانه ای که چند سالی است در شهر تبریز رونق گرفته و آثار آن در جای جای شهر دیده می شود، تابلوهایی هستند که با سنگ خلق شده اند. هنرمندان تبریزی با دقت و ظرافت، با سنگ ریزه های طبیعی، تابلوهایی را طراحی می کنند که در عین زیبایی و چشم نوازی، از دوام و ماندگاری خوبی نیز برخوردار هستند و مورد توجه گردشگران و مسافران این شهر قرار گرفته اند.
زیورآلات سنتی
یکی از آثار چشم نوازی که در خرید از بازار تبریز، چشمان شما را به خود خیره می کند، زیورآلات سنتی این شهر است که نزد مردم جایگاه ویژه‌ای دارند و زیبایی و ظرافتشان مثال زدنی است. با توجه به رونق مناسب و وجود بازارهای سنتی و جدید و فروش زیورآلات، شهرهای دیگر آذربایجان شرقی نیز به تولید زیورآلات روی آورده و افراد متخصص و ماهری در زمینه ساخت آنها دارند. برای آنکه همه ی مردم بتوانند از آثار این هنر تهیه کنند، زیورآلات سنتی علاوه بر طلا، از جنس نقره و طلای عیار پایین نیز ساخته می شوند.
گلیم و ورنی
گلیم بافی تبریز، یکی دیگر از صنایع دستی محبوب شهر تبریز که در دسته ی صنایع زیرانداز قرار می گیرد و از پشم گوسفندان، ابریشم و موی بز بافته می شود. معروف ترین گلیم این شهر، گلیم شاهسون است که با نقش های بزرگ و برجسته و رنگ هایی همچون صورتی، سبز، درصد کمی قهوه ای و آبی تیره از دیگر انواع گلیم متمایز می شود. دو نوع گلیم در تبریز عرضه می گردند که عبارتند از: گلیم دورو یا ساده و گلیم سوماک که به آن وَرنی هم می گویند.
ورنی نوعی دست بافت زیبا از جنس پشم یا ابریشم است و به عنوان زیرانداز و در پاره‌ای از مناطق به عنوان رو انداز یا تزیین آلاچیق به کار می رود. این دست بافته بر روی دار و به صورت عمودی، بدون نقشه و به صورت ذهنی بافته می شود و طرح های بسیار زیبایی دارد.
در آذربایجان شرقی، این هنر محصول دستان زنان هنرمند عشایر اهر و قره داغ است و به اروپا و کشورهای آمریکایی نیز صادر می گردد. ورنی را می توانید در بازار تبریز تهیه کنید و با خود به خانه ببرید.

معرق كاری
معرق کاری یکی از صنایع دستی ایرانی و از جمله هنرهایی است که قدمت آن به دوران سلجوقیان بازمی‌گردد. در شهر تبریز، استادکاران زبردست، با دقت و ظرافت، نقوشی را به صورت کاملا برجسته بر روی چوب یا سطوح دیگر پیاده کرده و آثاری تماشایی خلق می نمایند. گردشگران با دیدن محصولات این هنر، محو تماشای آن ها شده و سعی می کنند از میان طرح های متنوع، یکی را برای خود انتخاب کنند. این صنعت در شهرهای دیگری چون هرات، یزد، آران و بیدگل، سمرقند و کاشان نیز رواج دارد اما در تبریز طرح ها و نقش و نگارهای آن متفاوت است و تنها مسجد معرق کاری شده فیروزه ای جهان نیز در این شهر قرار دارد که با نام مسجد کبود شناخته می شود.

منبت
آثار چوبی منبت كاری شده از گذشته های دور در وسایل زندگی دیده شده و امروز نیز کاربردهای خاص خود را به ویژه در تزیینات دارد. مهم ترین عنصر در این هنر، چوب است كه نوع آن بر اساس شیوه كار، مشخص می شود اما چوب های آبنوس، شمشاد، گلابی، نارنج، عناب، گردو و ... پرکاربردترین آنها هستند.
به هنگام خرید سوغات در تبریز می توانید به سراغ آثار چشم نواز این هنر بروید و برای عزیزانتان تحفه ای ارزشمند تهیه نمایید.
سوزن دوزی
شاید بسیاری از ما به هنگام شنیدن نام هنر سوزن دوزی به یاد دیار سیستان و بلوچستان بیفتیم و دوخت های رنگارنگ این استان را در ذهن تجسم کنیم؛ اما این هنر در شهرهای دیگر ایران نیز رواج دارد که یکی از آن ها تبریز است. تنوع طرح‌ها، ضخامت و نوع نخ مورد استفاده و شیوه دوخت، از عوامل تفاوت‌ سوزن دوزی تبریز با دیگر شهرها به شمار می روند. این هنر طی سال‌های اخیر رونق بیشتری پیدا کرده است اما همچنان نیاز به شناخته شدن و معرفی در بین مردم دارد.
نگارگری
نقاشی یا نگارگری ایرانی یکی از هنرهای کشورمان است که در برخی مواقع به اشتباه مینیاتور نیز خوانده می‌شود. این هنر در مصورسازی کتب ادبی، علمی و فنی، تاریخی و همچنین برخی کتب مذهبی به کار رفته و هنوز هم استفاده از آن رواج دارد. یکی از مکاتب نگارگری ایران، مکتب تبریز نام دارد که در دوره ی ایلخانان در این شهر شکل گرفته است. امروزه در گوشه و کنار تبریز می توانید آثاری از نگارگری ایرانی را ببینید و به عنوان سوغات برای عزیزانتان تهیه فرمایید.
قلم‌زنی
قلم‌زنی هنری ظریف و زیباست که آثار آن با کنده کاری و کندن نقش بر روی ظروف فلزی از جمله مس، طلا، نقره، برنج و … شکل می گیرد. قلم‌زنی در ایران در دو سبک انجام می شود: سبک تبریزی و سبک اصفهانی. در سبک تبریزی این کار با حرکت و فشار مچ دست صورت می گیرد و در سبک اصفهانی نقوش با استفاده از چکش کاری به وجود می آیند. به همین دلیل ویژگی قلم‌زنی به سبک تبریز عمق و برجستگی های کمتر و سطح صاف، کم عمق و ظریف آن است.
بد نیست بدانید که هر چه طرح ها و نقوش قلم‌زنی شده مفصل تر و با جزئیات بیشتری باشند و سطح یا سطوح بیشتری از داخل و خارج کار را در بر گیرند، ارزش بیشتری به کار می بخشند

سوغات تبریز چیست
خوشبختانه سوغاتی های شهر تبریز تنوع زیادی دارد که میتوان متناسب با سلیقه مسافران در سبد خریدشان انواعی از صنایع دستی تبریز، خوراکی و شیرینی های تبریز را مشاهده کرد. تبریز یکی از شهرهای ایران با جاذبه های گردشگری زیادی است، که هر سال پذیرای تعداد قابل توجهی گردشگر داخلی و خارجی می باشد. آنچه از دیرباز با سفر ادغام شده آوردن ره آورد یا همان سوغاتی برای آشنایان است. امکان ندارد که به تبریز سفر کنید و از آنجا دست خالی به شهر خودتان بازگردید. سوغات معروف تبریز آجیل، باقلوا، قرابیه، نوقا، شیرینی رایس، راحت الحلقوم، لبنیات و پنیر لیقوان و... است که همگی خوشمزه و بی نظیر می باشد.
از دیگر سوغاتی های تبریز، موارد زیر را میتوان نام برد:
• لوز
• راحت الحلقوم
• شیرینی کنجدی
• شکلات تسبیحی
• صابون مراغه
• حلوا زنجبیلی
• عسل طبیعی کوهستان سهند
آجیل تبریز
یکی از مقوی ترین تنقلات تبریز، آجیل تبریز است. که مرغوبیت و شهرت جهانی دارد و از گذشته محموله هایی از آجیل تبریز، به خارج از ایران صادر می شده، قدمت این تجارت به دوران قاجاریان باز می گردد و هنوز هم این صادرات رواج دارد. سنتی که از دیرباز پابرجاست، در هر جشن یا عیدی، پای آجیل به خانه ی آذربایجانی ها باز می شود. حتی در مراسمات مذهبی هم استفاده می کنند. یکی دیگر از سنت های قدیمی در شهر تبریز، آراستن آجیل و خشکبار است که به همراه دیگر هدایا به خانه تازه عروس در شب چهارشنبه ی آخر سال می برند. همچنین این رسم، شب یلدا در کل ایران اجرا می شود.
تبریز به دلیل آب و هوای مناسبی که دارد انواع خشکبار در این شهر تولید می شود. هلو، زردآلو، آلو، انگور و ...در شهرستان های اطراف تبریز (بخصوص مراغه) بعمل می آیند، که به هر دو روش صنعتی و سنتی خشک می شوند.
خوب می رسیم سر اصل مطلب آجیل، که کوچک و بزرگ شیفته آن هستند. آجیل تبریز انواع مختلفی دارد که مهم ترینشان آجیل شب یلدا، چهار مغز و آجیل عید نوروز است. از این میان آجیل ها، چهار مغز تبریز شهرت و قدمت بسیاری دارد، که از ترکیب بادام کاغذی، بادام هندی، بادام و پسته بوداده درست می شود. بیشتر اجزای آجیل ها مانند بادام و فندوق و .... در استان آذربایجان کشت می شوند بجز پسته که بومی این خطه نیست و بهترین نوعش از دیگر استان ها فرستاده می شود. آجیل دارای مواد معدنی، آنتی اکسیدان و پروتئین است. مغزها بعنوان ماده ی اولیه آجیل مهمترین منبع سلنیوم هستند که برای سلامت و ایمنی بدن ضروری هستند. از خرید آجیل به عنوان سوغات تبریز چه برای خود و چه اقوام فراموش نکنید.
باقلوای تبریز
باقلوا نوعی شیرینی است که در ویترین قنادی اکثر شهرهای ایران به چشم می خورد. باقلوا شیرینی سنتی و مخصوص، کشورهای ترکی آسیای میانه می باشد که وارد دیگر کشور ها شده است. تبریز شهری معروف در زمینه تولید باقلوا، به سبک کشور ترکیه است.به همین دلیل باقلوای تبریز به باقلوای استانبولی معروف می باشد. این باقلوا طعم بسیار دلنشینی دارد و از تبریز وارد دیگر شهرهای ایران شده است. چنانچه قصد تهیه سوغاتی برای اقوام خود چه در داخل ایران و چه خارج از آن را دارید باقلوای تبریز بهترین گزینه می باشد و مطمئناً استقبال ویژه ای از آن خواهد شد.
مواد اصلی برای تهیه باقلوا آرد، شکر، تخم مرغ، هل و ... است. باقلوا انواع و شکل های مختلفی دارد از نظر ظاهر مربعی شکل، لوزی و لوله ای است و از نظر مزه دارای طعم های پسته ای، نارگیلی، بادامی می باشد. می توان در آن از مغز گردو، بادام یا پسته نیز استفاده کرد. باقلوایی مرغوب است که کاملاً طلایی شده باشد و شهدش آنقدر زیاد نباشد که هنگام برداشتن بریزد. بعنوان یک پیشنهاد ویژه اگر سفری به تبریز داشتید، سری به خیابان ولیعصرش بزنید و از خرید باقلوا به عنوان سوغات تبریز غافل نشوید.
قرابیه تبریز
قرابیه تبریز یکی دیگر از شیرینی های معروف تبریز است، سوغاتی مخصوص تبریز محسوب می شود. قرابیه کلوچه و نوعی شیرینی سنتی گران قیمت می باشد. این شیرینی خوشمزه در جشن ها و اعیاد جایگاه ویژه ای دارد. مواد اصلی برای تهیه آن آرد، شکر، وانیل، تخم مرغ و... می باشد. قرابیه با طعم پسته ای، بادامی، نارگیلی درست می شود که عمده محتویات آن را مغزها تشکیل می دهد. نوع دیگری از قرابیه بنام قرابیه نارگیلی هست که بجای بادام از پودر نارگیل استفاده می‌شود.
نوقای تبریز
لوکا یا نوقای تبریز، شیرینی سنتی دیگر از این شهر است. نوقا شیرینی سنتی اروپای جنوبی و خاورمیانه است که در ایران طرفداران بسیاری دارد و امروزه در همه جای جهان تولید می‌شود. نوقا نوعی شیرینی هم خانواده گز اصفهان است بر اساس تعاریف که از نوقا می شود سوهان هم میتواند جزئی از خانواده ی آن باشد. گفته می شود گز اصفهان نیز محصول اساتید شیرینی پزی تبریز بوده که در دوره شاه عباس با انتقال پایتخت به این شهر برده شدند. شاه عباس همزمان با انتقال پایتخت به اصفهان، دستور داد متخصصان امور در حوزه های مختلف از تبریز (که از نیم قرن پیشتر کرسی پایتخت را تحویل قزوین داده بود) به اصفهان بیایند. در این سال تبریز از مجموع دو شهر قزوین (پایتخت) و اصفهان بزرگتر بود. (برای کسب اطلاعات بیشتر و منابع موثق رجوع کنید به کتاب «تبریز؛ مادرشهر» از نگارنده acemalisi)
مواد اصلی نوقا سفیده ی تخم مرغ، شکر، گردو ، وانیل و ... است. در بعضی از مدل های این شیرینی از نان بستنی استفاده می شود. با گذر از بازارهای تبریز این شیرینی خوشمزه را میتوانید در طعم های وانیلی، کاکائویی و شکلاتی بیابید. بدلیل شیرینی دلچسبی که دارد پیشنهاد می کنیم در کنار آن از نوشیدن یک لیوان چای فراموش نکنید.
شکلات تسبیحی تبریز
یکی دیگر از سوغاتی های خوراکی و خوشمزه تبریز، شکلات تسبیحی آن است. این شیرینی به دلیل طعم مطلوب و بی نظیرش طرفداران زیادی از گردشگران و مسافران را به خود جذب کرده است. این شکلات که بهم متصل درست می شود در دو رنگ سفید و قهوه ای بعمل می آید. مواد تشکیل دهنده این سوغاتی خوشمزه از شیر، شکر، گلوکز، شیر خشک، بکینگ پودر، وانیل، کره و در صورت دلخواه نوع قهوه ای پودر کاکائو می باشد. به دلیل شکل ظاهری آن را به نام شکلات تسبیحی می خوانند.
لبنیات تبریز
لبنیات تبریز و استان آذربایجان شرقی زبانزد خاص و عام است. یکی از فوق العاده ترین سوغاتی های تبریز، پنیر لیقوان می باشد. در بسیاری از فروشگاه ها شاید پنیری با نام لیقوان به چشمتان خورده باشد، امّا طعم پنیر تهیه شده از تبریز بسیار متفاوت تر از آن چیزی است که میبینید. آب و هوای خوب تبریز باعث شده تا مراتع و چمن زارهای مناسبی برای پرورش دام در دره های لیقوان پدید آید و اهالی آن منطقه بجای تحویل شیر به کارخانه های تولید لبنیات، خودشان انواع لبنیات و پنیر را تولید کنند، به همین علّت طعم پنیر لیقوان بسیار دلپذیر است. در فرآیند تولید پنیرهای لیقوان از آب نمک استفاده می شود که چند نقش دارد، هم باعث آبگیری بهتر از لخته پنیر می‌شود، هم طعم پنیر را بهتر می‌کند و هم پنیر را از میکروب‌ ها عاری نگه می‌دارد. پنیر لیقوان با نام پنیر تبریز یا پنیر سنتی تبریز شناخته شده است.
و به طور کلی لبنیات تبریز یکی دیگر از محصولات ناب در این شهر است. از جمله شیر، پنیر، کره و ... این محصولات همگی دارای خاصیت های فراوانی هستند و هر کدام به تنهایی از شهرت بالایی برخوردارند چرا که در تبریز بستر پرورش دام و طیور بالاست و این موجب می شود تا شما به راحتی از لبنیات تازه بهره مند شوید.
ریس تبریز
شیرینی های خوشمزه تبریز تمام شدنی نیستند. یکی از بهترین سوغات خوراکی تبریز، شیرینی ریس یا اریس می باشد. این شیرینی در ابعاد کوچک و در بسته بندی دو پوسته قرار دارد. مواد تشکیل دهنده این سوغاتی خوشمزه شیر، شکر، وانیل، پسته و روغن حیوانی یا کره می باشد. این شرینی محلی تبریز در دو رنگ پرتغالی و کاکائویی موجود است. روش تهیه اریس تبریز بسیار آسان امّا زمانبر است، اگر به شیرینی پزی علاقه دارید می توانید براحتی این خوراکی خوشمزه را در خانه بپزید، قطعاً تهیه این شیرینی از کارگاه های تبریز و از دست استادان شیرینی پز خیلی خیلی خوشمزه تر و آسان تر است.
حلوا گردویی تبریز
حلوا گردویی یکی دیگر از خوراکی های خوشمزه تبریز است که می توانید آن را براحتی تهیه کنید و برای دوستان و آشنایانتان، سوغات ببرید. در شهر تبریز می توانید حلواهای متنوعی را مشاهده و امتحان کنید که بی شک پس از تست کردن مشتری دائم آن خواهید شد. حلوا گردویی از مواد اولیه مانند گردوی سفید، شیره انگور و شکر و ... تشکیل شده است. این حلوا در بعضی از شهرهای استان آذربایجان به نام قورماشورباسی معروف است. روش تهیه و دستور پخت این حلوا کمی با سایر حلواها متفاوت است. بعلت تفاوت دستورهای پخت این حلوای خوشمزه گاهی از گلوکز یا شکر و برنج در آن استفاده می شود امّا به طور معمول حلوایی که با شیره انگور درست شده باشد از مرغوبیت و اصالت بیشتری برخوردار است.
شیرینی لوز تبریز
شیرینی لوز یکی دیگر از سوغاتی های خوراکی تبریز است که طرفداران زیادی دارد. انواع مختلف شیرینی لوز عبارتند از لوز زعفرونی، لوز بادام هندی، لوز نارگیلی، لوز پسته و لوز دو رنگ که مخصوص عید نوروز می باشد. این شیرینی به علّت بدون فر درست شدن آن به شیرینی خانگی شهرت دارد امّا امروز در تمام قنادی ها و شیرینی فروشی ها می توان آن را مشاهده کرد. مواد اولیه شیرینی های لوز از شکر، پودر پسته، آب و یا پودر قند تشکیل میشه و در اصل مابقی مواد بسته به نوع آن دارد مثلاً شیرینی لوز نارگیلی دارای پوره نارگیل و لوز زعفرانی دارای پودر زعفران است. خوشمزه ترین لوزها را در سفر به تبریز خریداری کنید تا از طعم اصیل آن بی بهره نمانید.
راحت الحلقوم
راحت الحلقوم شیرینی خوشمزه ای است که در بسیاری از نقاط ایران دیده می شود و بسیاری از افراد و به ویژه کودکان، آن را دوست دارند. این شیرینی از معروف ترین خوشمزه های تبریز است که از شکر، آب، گلاب، جوهر لیمو، آرد و ... تهیه می شود و در اکثر شیرینی و آجیل فروشی ها به فروش می رسد. راحت الحلقوم یکی از خوراکی ها در شب یلدا و اعیاد به شمار می رود و بیشتر مواقع در کنار آجیل به چشم می خورد
لطیفه
لطیفه، یکی از انواع شیرینی های خامه ای و بسیار پرطرفدار است که در بسیاری از نقاط کشور در دسترس قرار دارد؛ اما در شهر تبریز عطر و طعم آن متفاوت است. این شیرینی از دو قطعه نان سبک و دایره شکل تشکیل شده که میان آن ها با خامه پر شده است.
لطیفه را از تخم مرغ، آرد، نشاسته ذرت، پودر قند، بکینگ پودر و وانیل تهیه می کنند و معمولا در میهمانی ها برای پذیرایی از مهمان از آن استفاده می شود

از دیگر شیرینی های محبوب و معروف تبریز و به طور کلی آذربایجان شرقی، شیرینی کنجدی است که به دلیل وجود کنجد در آن ارزش غذایی بالا و طرفداران خاص خودش را دارد. این شیرینی از زرده تخم مرغ، شکر و کنجد تهیه می شود و در جشن ها، مهمانی ها و شب نشینی ها دارای جایگاه خاصی در مجلس است
با کمی گشت و گذار در بازار و در شیرینی فروشی های تبریز، نوعی حلوای تیره رنگ توجه تان را به خود جلب می کند و اگر به سراغ فروشنده بروید و در مورد آن بپرسید، تعاریف بسیاری در موردش خواهید شنید.
این خوراکی، حلوا برزک نام دارد و دارای خواص زیادی است؛ چرا که از نوعی دانه روغنی به نام بزرک سیاه تهیه می شود. این دانه روغنی از عطاری های شهر، قابل تهیه است.
متاسفانه تصویری از این سوغاتی خوشمزه در دسترس نیست.
نان زنجبیلی
نان زنجبیلی ،نانی خوشمزه و پرطرفدار در تبریز است که جایگاه خاصی در سفره تبریزی ها به ویژه در زمان افطار و صبحانه دارد. این نان از آرد، تخم مرغ، روغن، کره، ماست، شیر و پودر زنجبیل و... تهیه و در مهمانی ها سرو می شود
پیچ انگشتی یا پفک گردویی از شیرینی های خوشمزه تبریز است که بیشتر در نوروز برای پذیرایی از مهمانان استفاده می شود. تهیه این شیرینی راحت است و برای پخت آن زرده تخم مرغ، گردوی خرد شده، وانیل، پودر شکر و پسته به کار می رود.
چوروتمه
چوروتمه، یکی از شیرینی های بسیار قدیمی تبریز است که شاید کمی هم سخت آن را پیدا کنید؛ چرا که جزو شیرینی های کمیاب به شمار می رود. اگر کمی در بازار تبریز بگردید، می توانید طعم این شیرینی خوشمزه را نیز بچشید

یکی از سوغاتی هایی که به وفور در تبریز می توانید آن را بیابید، گل محمدی است. شاید در نظر بسیاری، کاشان مرکز تولید این گل باشد اما گل های محمدی در تبریز نیز عطر و بوی خاصی دارند. تبریزی ها، این گل خوشبو را برای تهیه مربا استفاده می کنند و طعم شیرین و دلچسبی را بر سر سفره های صبحانه شان می آورند

حال و هوای ماه مبارک رمضان در تبریز با عطر و طعم رشته ختایی در هم می آمیزد. این شیرینی که با نام تل کادایف در کشورهایی مانند ترکیه نیز شناخته می شود، با استفاده از نوعی رشته طبخ شده و به آن در شیرینی‌ پزی، باقلوای رشته‌ای نیز می گویند. رشته، کره و پودر قند، ماده‌های اصلی این شیرینی هستند و برای دادن عطر و طعم به آن از ترکیب زنجبیل، دارچین، پودر گل محمدی و گلاب استفاده می شود. در میان این شیرینی مغز گردو و پسته وجود دارد که بر ارزش غذایی آن می افزاید

لبنیات آذربایجان و پنیر لیقوان
همه شما بارها و بارها نام پنیر لیقوان را شنیده اید؛ محصول لبنی خوشمزه ای که از شیر گاو تهیه می شود و از مشهورترین و عالی ترین سوغات تبریز به شمار می رود. در شهر و در تمام فروشگاه ها به راحتی می توانید این پنیر را پیدا کنید و طعم لذیذ آن را بچشید. شاید در همه جای ایران بتوانید به این پنیر دسترسی داشته باشید؛ اما آب و هوای خوب تبریز و چمنزارهای مناسب آن باعث پرورش دام هایی با شیر خوش طعم می شود و پنیر و سایر محصولاتی که از این شیر به دست می آید، طعمی عالی دارد. بهترین پنیر لیقوان را می توانید از بازار تبریز و از سرای گرجیلر تهیه فرمایید

عسل سهند
کمی آن طرف تر از تبریز و در شهرستان مراغه زنبوردان، سخت تلاش می کنند تا عسل طبیعی و خالصی را تهیه کنند که با نام عسل سهند شناخته می شود و طعم ویژه آن شهره خاص و عام است. اگر می خواهید این محصول پر خاصیت را تهیه کنید، به شیرینی فروشی ها و فروشگاه های شهر بروید و بسته به نیاز خود، مقدار مناسبی از آن را بخرید


موزه های تبریز
شايد بتوان آذربايجان شرقي را به دليل داشتن موزه های متعدد تاريخي، فرهنگي، طبيعي و بسياري از موزه هاي دولتی و خصوصي كوچك و بزرگ "مجموعه ای بی نظیر و بی بدیل "از موزه ها ناميد.
اين استان به دليل برخورداري از پيشينه بسيار كهن تاريخي و فرهنگي و شهر تبريز نيز با داشتن ۵ بار تجربه پايتختي در طول سلسله هاي مختلف، داراي آثار و بناهاي تاريخي و موزه هاي غني فراواني است كه هركدام گوشه اي از تاريخ اين بخش از سرزمين ايران را به نمايش گذاشته اند. تبریز در دوران‌های اتابکان، خوارزمشاهیان، ایلخانان، چوپانیان، جلایریان، راقویونلوها، آق‌قویونلوها و صفویان پایتخت بوده و با این وصف دارای عنوان طولانیترین دوره پایتختی در میان شهرهای فعلی کشور بوده است. در دوران حکومت قاجارها هم، تبریز ولیعهدنشین بود.
در اهميت و غناي موزه هاي موجود در آذربايجان شرقي همين بس كه اين استان از نظر قدمت و تعدد موزه ها پس از تهران در جايگاه دوم كشور قرار دارد.
از 25 موزه موجود در آذربايجان شرقي، تبريز به تنهايي 17 موزه را در خود جاي داده و ۲ موزه نيز در مراغه قرار دارد. شهرهاي سراب، بناب و اهر، سردرود، خامنه و خداآفرین نيز هركدام يك موزه تخصصي دارند.
گفتني است هرساله در هفته ميراث فرهنگي در اواخر ارديبهشت ماه هر سال نيز چند موزه جديد گشايش مي يابد و بر شمار گنجينه هاي تاريخي آذربايجان شرقي افزوده می گردد.
يادآور مي شود، روزانه به طور متوسط ۱۰ هزار تن از موزه هاي آذربايجان شرقي ديدن مي كنند كه اين رقم سال به سال نسبت به سال گذشته افزايش می یابد.
البته پيش از معرفي موزه هاي آذربايجان شرقي گفتن اين نكته ضروري است كه اغلب بناهاي موزه هاي ياد شده نيز از آثار تاريخي و ديدني منطقه محسوب شده و پيشينه مفصلي دارند.
به همين دليل نيز سعي شده به تاريخچه بناها اشاره مختصري شده و بيشتر به خود موزه ها پرداخته شود.
معرفی موزه های آذربایجان شرقی
نام موزه آدرس شماره تلفن ساعات بازدید
موزه آذربایجان تبریز- خیابان امام (ره) جنب مسجد کبود 35261696 14-9 و21-14
موزه مشروطه تبریز- خیابان استاد مطهری (راسته کوچه) روبروی مسجد جامع 35236454 14-9 و21-14
موزه قرآن و کتابت تبریز- مسجد صاحب الامر- میدان صاحب آباد 35252733 15-9
موزه سنجش تبریز- میدان ساعت /خیابان مقصودیه 35542458 15-9
موزه قاجار تبریز ـ خیابان ششگلان ـ جنب اداره صنایع 35256797 14-9 و21-14
سایت موزه عصر آهن تبریز ـ چهار راه شهید بهشتی ـ انتهای کهنه خیابان 35257469 14-9 و21-14
موزه محرم تبریز ـ انتهای خیابان مطهری (راسته کوچه) کوچه شهید گوگانی نبش آتش نشانی 35234738 15-9
موزه ادبی شهریار تبریز ـ خیابان مقصودیه ، روبروی مهد قرآن 35558847 14-9
موزه تاریخ طبیعی آذربایجان تبریز ـ چهارراه آبرسانی، اداره کل محیط زیست 33343513 14-9
موزه آثاراستاد بهتونی تبریز ـ خیابان ثقه الاسلام ـ جنب مقبره الشعرا 35258243 14-9
موزه شهدا تبریز بلواراستاد شهریار، جنب مجتمع صدرا فعلا غیرفعال -
موزه شهدای 27 دی تبریز بلوار 29 بهمن ـ دانشگاه تبریز 33341244 14-9
موزه شهرداری تبریز تبریز-میدان شهرداری ـ ساختمان شهرداری تبریز 35539198 14-8 و20-14
موزه استانداری تبریز ـ میدان شهدا- استانداری آذربایجانشرقی 35263838 -
موزه زنده سفال تبریز- خیابان شمس تبریزی ـ کوچه صرافلار پلاک 100 35242458 17-9
موزه کاریکاتور تبریز- محل سابق کتابخانه ملی تبریزـ باغ گلستان ـ خانه هنر 32843094 14-9
موزه ارامنه تبریزـ كلیسای مریم مقدس، واقع در خیابان شریعتی فعلا غیرفعال -

 

موزه ها در ایام تعطیلات نوروزی و تابستانی بطور یکسره همه روزه از ساعت 8 صبح تا ۱۴ و از ۱4 تا ۲1 برای علاقه مندان و گردشگران امکان پذیر خواهد بود.


موزه آذربایجان

موضوع : تاریخی، باستان شناسی ، هنرهای مستظرفه و...
وضعیت: فعال
وابستگی: سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور
سال تاسیس: موزه 1337 هجری شمسی، بنا متعلق به دوره پهلوی
ساعت بازدید: 21-8
روزهای تعطیل: ایام سوگواری رسمی
نشانی: تبریز، خیابان امام خمینی (ره)، روبروی ساختمان بیمه ، بالاتر سه راه خاقانی
تلفن: 35261698 و 35261696-041

تاريخچه ايجاد موزه شهر تبريز با عنوان «موزه آذربايجان» كه از بزرگترين موزه هاي كشور نيز به شمار مي آيد به حدود ۵۰ سال قبل بازمي گردد. در آن سال ها تلاش هاي زيادي از جانب جمعي از فرهنگ دوستان اين شهر براي راه اندازي يك موزه جامع در تبريز صورت گرفت تا اين كه اين تلاش ها نتيجه داد و در ارديبهشت ماه ،۱۳۳۷ موزه آذربايجان بنيان گذاشته شد. ساختمان اين موزه كه در مركز شهر تبريز قرار دارد براساس نقشه تنظيمي «آندره گدار» باستان شناس و معمار معروف فرانسوي ساخته شده است.يادآور مي شود، قبل از اين تاريخ و تا زمان گشايش رسمي اين موزه، ازدبيرستان نجات سابق تبريز به عنوان محل موقت نمايش اشياي تاريخي و باستاني استفاده مي شده است. موزه آذربايجان داراي ۱۲ هزار اشياي فرهنگي و هنري و بيش از ۲ هزار و ۳۰۰ قطعه ثبت شده تاريخي است كه از اين نظر در جمع گنجينه هاي مهم و باارزش كشور جاي گرفته است. اين موزه از ۳ تالار مجزا در ۳ طبقه تشكيل يافته است. طبقه زيرزمين به نمايشگاه دائمي آثار هنري اختصاص يافته و طبقه همكف، تمدن هاي پيش از اسلام از هزاره پنجم قبل از ميلاد تا دوران ساساني را به نمايش گذاشته است. طبقه فوقاني موزه نيز باستانشناسي ايران در دوران اسلامي را تا پايان عصر قاجار در خود جاي داده است.
تالار سكه و مهرهاي شاهان و فرمانروايان تاريخ ايران نيز در همين طبقه قرار داشته و آثاري از هزاره سوم قبل از ميلاد تا دوران قاجاري در آنها به چشم مي خورد. از آثار بي نظير و ارزشمند موجود دراين دوره مي توان به موبندطلايي متعلق به هزاره نخست قبل از ميلاد، جام طلاي دوره هخامنشي، بشقاب هاي زرين و سيمين دوره ساساني، قفل رمزي مربوط به اواخر قرن ششم هجري و مجموعه اي از چيني هاي دوران صفويه، اشاره كرد.
در كنار مسجد كبود تبریز بنای بزرگی با ایوان رفیع، مشرف به خیابان امام قرار دارد. این بنا یكی از قدیمی ترین موزه های درجه اول ایران به شمار می رود و به موزه ی آذربایجان معروف است.
این موزه برای اولین بار در سال 1336 با نمایش 202 قطعه از آثار فرهنگی انتقالی از موزه ایران باستان شروع به كار كرد. ساختمان فعلی موزه از سال 1341 رسماً افتتاح و شروع به كار كرده است.
این موزه از بخش های زیر تشكیل شده است:

باستان شناسی دوران قبل از اسلام
این بخش بیشتر شامل سفالینه های متنوع و آثار گوناگون و آثار مفرغی تمدن های مناطق مختلف ایران از هزاره پنجم پیش از میلاد تا پایان حكومت ساسانیان است.
از اشیای نفیس بخش پیش ازاسلام می توان از یك جام زرین و یك موبند زرین منحصر به فرد و یك ریتون نقره ای با مجسمه ی سرشیر كه همگی مربوط به دوره ی هخامنشی هستند، یك قبضه شمشیر برنزی متعلق به دوره كاسی ها كه دارای كتیبه ای به خط میخی است و تنگ ها و كاسه های شیشه ای نقش دار مربوط به دوره ی ساسانی و ... نام برد.
باستان شناسی دوران اسلامی
این بخش آثار سفالی و فلزی زیبایی از قرون چهارم تا چهاردهم ه . ق را در خود جای داده است.
این اشیا شامل انواع سفالینه های نقش دار و لعابداری است كه از مناطق مختلف به دست آمده اند. چینی های بسیار نفیس دوره ی صفوی كه به استناد مهرهای پشت ظروف به دستور شاه عباس اول در طرح ها و رنگ های مختلف ساخته شده اند ، از دیگر اشیای این بخش هستند. از اشیای منحصر به فرد این بخش قفل رمزی فلزی متعلق به سال 566 ه .ق ساخت یك هنرمند اصفهانی است كه دارای 4 عقربه و 65536 رمز می باشد.
یكی دیگر از اشیای دیدنی این بخش كاسه برنزی حكاكی شده مزین به آیات قرآنی و ادعیه متعدد است كه به "جام شفابخش" معروف شده و تاریخ ساخت آن 1110 ه . ق است و بالاخره سنگ نوشته ی معروف "بسم الله " كه كتیبه ای مرمرین در ابعاد 33/1× 83/3 متر است. در وسط این كتیبه لفظ جلاله ی "بسم الله الرحمن الرحیم" به خط نستعلیق درشت به عمق حدود 5 سانتیمتر تراشیده شده و در حاشیه آن اشعاری در مدح حضرت رسول اكرم ( ص ) و القاب ایشان با نقوش اسلیمی حك شده است. این كتیبه در تاریخ 1272 ه .ق توسط حكاك، خطاط و شاعر هنرمند "میرزا محمد علی قوجانی" معروف به میرزا سنگلاخ خلق شده و یكی از شاهكارهای مسلم حكاكی به شمار می آید.
سكه ها، مهرها و سیلندرها
در این بخش مجموعه نسبتاً كاملی از سكه های ادوار مختلف تاریخ ایران، از زمان تسلط اسكندر بر ایران و حكومت جانشینان وی و سپس امرای سلسله های مختلف كه در این سرزمین به حكومت پرداخته اند تا اواخر قاجاریه، یك یا چند سكه از هریك در ویترین های مخصوص به نمایش گذاشته شده اند. كلیه سكه ها به ترتیب قدمت با زیرنویس شامل مشخصات و سال ضرب آنها به نحوی چیده شده اند كه پشت و روی تمامی سكه ها برای علاقه مندان قابل استفاده و تحقیق باشد.
مهرها و سیلندرها نیز قسمتی از ویترین های این بخش را به خود اختصاص داده اند. این مهرها مربوط به ادوار مختلف تاریخ از هزاره سوم قبل از میلاد تا قرون اخیر هستند. در كنار این مهرها نمونه های طراحی شده آنها بر روی مقوا و نیز آثار نقوش مهرها بر روی خمیر مخصوص در معرض دید قرار دارند. این مهرها همگی گویای علایم و نشانه های ملی، قومی، مذهبی، تجاری و حكومتی اقوام گوناگونی است كه درمناطق مختلف سرزمین پهناور ایران زیسته اند. این علایم برروی قطعات كوچك سنگ از جنس های مختلف مثل انواع عقیق، یشم، سنگ سرخ و یمانی و نیز لعل، فیروزه، یاقوت و حتی طلا و نقره و یا سایر سنگ های معدنی حك شده اند.

موزه مشروطه
موضوع : تاریخی، اسناد و مدارک مربوط به انقلاب مشروطیت
وضعیت: فعال
وابستگی: سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور
سال تاسیس: موزه 1375 هجری شمسی، بنا قاجاری
ساعت بازدید: 20-8
روزهای تعطیل: ایام سوگواری رسمی
نشانی: تبریز، خیابان شهید مطهری، روبروی مسجد جامع، خانه مشروطه
تلفن: 35237952 و 35238285-041

معرفی موزه:
بنای تاریخی خانه مشروطه با معماری دوره قاجار در محله قدیمی راسته کوچه و در ضلع غربی مجموعه بازار تبریز واقع شده است. مالک نخستین آن حاج مهدی کوزه کنانی از شیفتگان حریت و آزادی بود. این خانه بعد از به توپ بستن مجلس در سال 1287 ه.ش مرکز تجمع جمعی از برجسته ترین چهره های مشروطه در آذربایجان بوده و در جنگهای 11 ماهه تبریز علیه نیروهای دولتی ستاد فرماندهی و محل تشکیل جلسات مجاهدین مشروطه به شمار میرفت. تصمیم مهم و انقلابی پائین آوردن پرچمهای سفید تسلیم در مقابل قوای محمدعلی شاه قاجار در همین خانه گرفته شده است. بنا با قسمت الحاقی آن در زمینی به مساحت 1300 مترمربع و با دو طبقه اندرونی و بیرونی حاصل ذوق هنرمندانه معمار تبریزی بنام «حاج ولی معمار» است که سالها در روسیه ساکن بود و پس از بازگشت به تبریز در سال 1247 ه.ش آنرا بنا نهاد. ویژگیهای خاص معماری دوره قاجار، تزئینات چشمگیر، به کارگیری نورگیر زیبا و چشم انداز موسوم به کلاه فرنگی با ستونها و سرستونهای گچبری شده، پنجره های ارسی، درهای منبت کاری شده در اتاق اصلی موسوم به «طنبی» و غلام گردش دور راه پله، هرکدام به نوعی ذوق و هنر ایرانی را به نمایش گذاشته و آنرا به یک نمونه منحصربفرد تبدیل کرده است. بنا به لحاظ اهمیت تاریخی در تاریخ سال 1354 ه.ش به شماره 1171 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده و در سال 1367 ه.ش توسط سازمان میراث فرهنگی کشور خریداری شده است. اقدامات مرمتی آن نیز پس از تملک به مرحله اجرا درآمده و سعی شده است به الگوهای معماری تاریخی توجه کافی شود. از سال 1375 ه.ش پس از مرمت و تجهیز تالار اصلی و اتاقهای گوشواره با بنمایش گذاشتن اسناد و مدارکی از دوران پرفراز و نشیب انقلاب مشروطه به عنوان موزه آغاز به کار نموده است از مهمترین اموال ارائه شده در آن میتوان از فرش مشروطه، اسلحه کمری ستارخان، لوازم شخصی سران انقلاب و دیگر اسناد و مدارک اهدایی مرتبط با انقلاب نام برد.
ساختمان اين موزه از زيباترين خانه هاي تاريخي تبريز است. بناي تاريخي خانه مشروطه با معماري دوره قاجار در محله قديمي راسته كوچه قرار گرفته و مالك نخستين آن «حاج مهدي كوزه كناني » بود. اين خانه در جنگ هاي ۱۱ ماهه تبريز عليه نيروهاي دولتي كه منجر به پيروزي مشروطه خواهان شد، ستاد فرماندهي و عمليات آزادي خواهان به شمار مي رفت.
موزه مشروطيت در فضايي به مساحت ۱۳۰۰ مترمربع در سال ۱۳۵۴ در فهرست آثار ملي ثبت شده است.
در اين موزه تمامي آثار و مدارك مربوط به مبارزات دوران مشروطيت به نمايش گذاشته شده است. لوازم شخصي سران انقلاب مشروطه همچون ستارخان، اسناد، فرمان ها و دست نوشته هاي مشروطه خواهان و نيز نيروهاي دولتي در آن دوران، مطبوعات آزاديخواه دوران مشروطه و بسياري از آثار ديگر در اين مجموعه نگهداري مي شود.
با توجه به نقش بزرگی كه آذربایجان، به ویژه مردم تبریز در پیروزی انقلاب مشروطه داشته اند، تأسیس موزه ای برای نگهداری و ارائه آثار و یادگارهای به جای مانده از رهبران بزرگ آن انقلاب و نیز جمع آوری اسناد و مدارك و عكس های مستند مربوط به حوادث انقلاب مشروطه، در خانه مشروطه، بسیار بجا و شایسته و حتی ضروری بود.
بنابراین از سال 1375 كلیه اشیای مربوط به این دوره از تاریخ ایران از موزه آذربایجان و نیز اشیای اهدایی مردم و بازماندگان رهبران و مجاهدین انقلاب مشروطیت فراهم آمد و نخستین پایه این موزه به صورت حاضر را بنا نهاد.
بخشی از مجموعه آثار موجود در این موزه در سال 1341 همزمان با تأسیس موزه آذربایجان و با جمع آوری اسناد و مدارك و یادگارهای مربوط به انقلاب مشروطه در ساختمان موزه آذربایجان فراهم آمده و در آنجا به نمایش گذاشته شده بود.
اما ضرورت تأسیس موزه های مستقل سرانجام در سال 1375 منجر به انتخاب بنای خانه مشروطه به عنوان مناسب ترین محل برای تأسیس این موزه شد.
اینك موزه مشروطه تبریز با داشتن مجموعه قابل توجهی از عكس های مستند و تابلوهای نقاشی از تصاویر بزرگان انقلاب مشروطه و اسناد و مدارك و نامه ها و اعلامیه های مربوط به قیام و مبارزات مجاهدین مشروطه، یكی از گنجینه های منحصر به فرد كشور محسوب می شود. با اجرای طرح توسعه این موزه در آینده نزدیك، موزه مشروطه جایگاه شایسته خود را در این زمینه به دست خواهد آورد.

موزه قرآن و کتابت
موضوع : تاریخی، مجموعه ای از قرآن مجید و نسخ خطی و قطعاتی از آثار خوشنویسان بنام ایران
وضعیت: فعال
وابستگی: سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور
سال تاسیس: 1380
ساعت بازدید: 20-8
روزهای تعطیل: ایام سوگواری رسمی
نشانی: تبریز، خیابان دارائی، میدان صاحب الامر،بنای صاحب الامر
تلفن: 35252733-041
معرفی موزه:
بنای مسجد شاه تهماسب صفوی معروف به مسجد صاحب الامر در شرق میدان صاحب آباد در قلب شهر تبریز در کنار مهران رود قرار دارد. این بنای تاریخی یک گنبد و دو مناره بلند دارد و در ابتدا مسجد ویژه شاه تهماسب اول صفوی بود که در سال 1045 ه.ق به وسیله سپاهیان سلطان مراد چهارم- امپراطور عثمانی- تخریب شد.
کاتب چلبی در کتاب جهان نما ضمن بحث از تبریز می نویسد «در قسمت شرقی میدان صاحب آباد متصل به جامع سلطان حسن، مسجد مزین دیگری وجود داشت که چون بنایش از شاه تهماسب بود عساکر عثمانی جابه جا خرابش کردند.»
از زمان شاه تهماسب تنها دو طاق مرمری نقش دار در مدخل های دهلیز و اندرون بقعه باقی مانده است. حجاری های زیبایی از نقوش گل و بوته، اسلیمی و ختایی از جمله تزئینات معماری این بنا ست. سنگ نبشته مرمرینی هم در کنار یکی از طاق های آن نصب شده است. در بالای طاق دیگر سوره «الجن» به خط علاء الدین خوشنویس معروف زمان شاه تهماسب صفوی آمده است.
این مسجد پس از عقب نشینی عثمانیان در زمان شاه سلطان حسین صفوی توسط وزیر آذربایجان- میرزا محمد ابراهیم- بازسازی شد.
زلزله سال 1193 ه.ق که شهر تبریز را در هم کوبید و هزاران کشته بر جای نهاد، این بنای عظیم را نیز ویران ساخت.
در سال 1266 ه.ق، میرزا علی اکبر خان، مترجم کنسولگری روس که مرد ثروتمندی بود به آیینه بندی قسمتی از بقعه و دهلیز و تعمیرات آن اقدام کرد و صحن و مدرسه کنونی را احداث و موقوفاتی برای آن ها تعیین نمود، این صحن و مدرسه در بدو تاسیس «مدرسه اکبریه» نام داشت ولی بعدها «صحن صاحب الامر» خوانده شد.
با توجه به قداست این بنا پس از انجام تغییرات لازم این مکان به عنوان موزه قران و کتابت در نظر گرفته شد. در این موزه مجموعه نفیسی از نسخ قران مجید مربوط به ادوار مختلف تاریخ و قطعات زیبایی از آثار خوشنویسان بنام ایران به نمایش گذاشته شده است.
علاوه بر این نسخ خطی، انواع قلمدان های مقوایی مذهب دارای نقوش مینیاتوری و روکش لاکی، همچنین انواع پلاک های فلزی منقوش به منقوش به ادعیه و اوراد، ظروف چینی- سفالی- برنجی مزین به آیات قرانی و بسیاری از آثار و تصاویر بزرگان دینی در این موزه به نمایش در آمده اند، در موزه قرآن و کتابت نسخه هایی از قرآن مجید به خط ائمه و خوشنویسان معروف جمع آوری و در معرض تماشای علاقمندان گذاشته شده است از جمله این نفایس می توان به یک صفحه از قران کریم منسوب به دستخط مبارک حضرت امام رضا (ع) اشاره کرد که بر روی تکه ای از پوست نوشته شده است.
همچنین آثاری از خوشنویسان بزرگ تبریزی مانند ملا عبدالباقی تبریزی استاد خط ثلث، میرزا محمد شفیع تبریزی، میرزا طاهر خوشنویس از اساتید خط نسخ و آثاری از محمد حسین تبریزی، علیرضا عباسی، علا الدین بیک تبریزی، درویش عبدالمجید و میر عماد حسنی را نیز در این موزه می توان دید. از برجسته ترین آثار دیگر می توان به لباس قسم منقوش به کل آیات قران، کوچکترین قران خطی مطلا، جام شفابخش و کتیبه سنگی میخی اشاره کرد.
مسجد شاه طهماسب (صاحب الامر) در شرق میدان صاحب آباد تبریز قرار گرفته است و یك گنبد و دو مناره بلند دارد. مسجد شاه طهماسب مسجد سلطنتی شاه طهماسب اول صفوی بود. این مسجد در سال 1045 قمری به وسیله سپاهیان سلطان مراد چهارم عثمانی تخریب شد.
كاتب چلبی در كتاب جهان نما ضمن بحث از تبریز می نویسد:".... در قسمت شرقی میدان صاحب آباد متصل به جامع سلطان حسن، مسجد مزین دیگری وجود داشت كه چون بنایش از شاه طهماسب بود عساكر عثمانی جابه جا خرابش كردند..."
از زمان شاه طهماسب تنها دو طاق مرمری نقش دار در مداخل دهلیز و اندرون بقعه باقی مانده است. سنگ نبشته مرمرینی هم در كنار یكی از طاق ها نصب شده كه فرمان منع تمغای كیالی برنج وذغال بر آن نقر شده است. در بالای طاق دیگر سوره"الجن" به خط علاءالدین خوش نویس معروف زمان شاه طهماسب صفوی نوشته شده است.
این مسجد پس از عقب نشینی عثمانی ها دوباره آباد گردید. در زلزله شدید 1193هـ. ق بار دیگر فرو ریخت و در سال 1208 هجری به وسیله جعفر قلی خان دنبلی ملقب به باتمان قلیچ پسر احمدخان تجدید بنا یافت. ماده تاریخ این تجدید بنا مصراع" زحكم خان بشد این مسجد آباد" است.
در 1266 هـ.ق میرزا علی اكبر خان مترجم كنسولگری روس كه مرد ثروتمندی بود به آیینه بندی قسمتی از بقعه و دهلیز و تعمیرات آن اقدام كرد و صحن و مدرسه كنونی را احداث و موقوفاتی برای آنها تعیین نمود.
این صحن و مدرسه كه در سال 1345 شمسی بدون توجهبه اهمیت و حیثیت تاریخی آن در نتیجه امتداد یافتن خیابان دارایی تخریب شد، در بدو تأسیس" مدرسه اكبریه" نام داشت ولی بعدها "صحن مقام صاحب الامر" خوانده شد.
در حال حاضر این مسجد پس از اتمام تغییرات به عنوان موزه قرآن و كتابت تجهیز و برای بازدید علاقه مندان گشوده است.

موزه سنجش
موضوع : علمی، واحدها و ابزارهای سنجش وزن و...
وضعیت: فعال
وابستگی: سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور
سال تاسیس: موزه 1381 هجری شمسی، بنا قاجاری
ساعت بازدید: 20-8
روزهای تعطیل: ایام سوگواری رسمی
نشانی: تبریز، خیابان امام خمینی، کوچه مقصودیه، پشت ساختمان شهرداری، بن بست سلماسی
تلفن: 9-35542458-041
معرفی موزه:
نیاز انسان به داشتن مقیاسها و همچنین استفاده از ابزار و ادوات سنجش از بدو تشکیل جوامع انسانی مطرح بوده است، چرا که او باید رابطه فیمابین خود و طبیعت اطرافش را تنظیم می کرد. اگر کشاورزی می کرد باید ضمن کسب آگاهیهایی از دگرگونیهای فصلی نسبت به سطح تعیین حدود اراضی نیز اقدام می کرد، به هنگام دادو ستد نیز لاجرم معیارها و مقیاسهایی برای کالاهایش منظور می نمود، و اگر سرپناهی برای خود ایجاد می کرد، لازم بود به رعایت مقیاسهایی خویشتن را مقید سازد. قطعا گردآوری برخی از ابزار و ادوات قدیمی سنجش در یک مجموعه می تواند روشنگر نحوه ایجاد و تکامل چنین فن آوری کیفی توسط گذشتگان باشد. در موزه سنجش انواع ادوات مقیاس توزین از قبیل ترازوهای ظریف زرگری تا قپانهای بزرگ میادین بار مربوط به قرون گذشته، سنگ وزنه ها و پیمانه های نفتی، وسایل مربوط به علم نجوم و اخترشناسی مانند اسطرلاب و کره سماوی، ابزارهای سنجش مربوط به علم هواشناسی و قطب نماها و سایر مقیاسهای دیگر به نمایش گذاشته شده است. موزه سنجش تلاش کرده بخشی از این گونه ابزار آلات را در معرض تماشای مردم و پژوهشگران قرار دهد. این موزه در فضای دل انگیز خانه تاریخی سلماسی تبریز، بنا شده در دوره قاجار و ثبت شده در آثار ملی کشور (به شماره 1862) تاسیس شده است. ساختمان در سه ضلع حیاط (عرصه 650 متر مربع) در دو طبقه با زیربنای 875 مترمربع بنا گردیده است.
طبقه زیر زمین ضلع شمالی که توسط پله ای به هشتی ورودی نیز متصل است حوضخانه نامیده می شود و دیگر قسمتهای زیر زمین شامل مطبخ، انبار ارزاق و آب انبار میباشد. طبقه همکف دارای طنبی های اصلی و جانبی در اضلاع شمالی شرقی و غربی با پنجره های اروسی است. بنا دارای تذهیب در کمره اتاقها، شومینه ها و گچبری در سقف طنبی های شمالی و شرقی است.
مصالح بکار رفته در بنا شامل سنگ لاشه با ملات ساروج در پی ها است و دیواره های زیرزمین ترکیبی از سنگ و آجر (تفلیسی) و دیوارهای فوقانی (همکف) خشتی با روکش آجری است.

موزه قاجار
وضعیت: فعال
وابستگی: سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور
سال تاسیس: موزه 1385 هجری شمسی، بنا قاجاری
ساعت بازدید: 20-8
روزهای تعطیل: ایام سوگواری رسمی
نشانی: تبریز - خیابان ششگلان - جنب بیمارستان کودکان- پشت مدرسه شیخ عطّار
تلفن: 35236568-041 فاکس : 35256797 – 041
معرفی موزه:
شهر تبریز در دوره های مختلف تاریخ ایران دارای ارزش و اهمیت خاصی بوده که در دوره ایلخانان و قاجار این شکوه به اوج خود رسیده است. در 1218 ه.ق که عباس میرزا نایب السلطنه فتحعلیشاه گردید، این شهر رسماً ولیعهد نشین شد. در دوره جنگهای ایران و روس، تبریز مرکز ثقل و مقر فرماندهی بوده است.
از دوره قاجار بناهای زیبائی در این شهر به یادگار مانده است که خانه امیرنظام یکی از این بناهاست. این خانه در محله ششگلان که یکی از محلات قدیمی تبریز است قرار دارد.
در دوره قاجار عمارتهای بسیار زیبائی در این محله احداث شده بود که خانه امیرنظام گروسی یکی از باارزشترین بازمانده های این خانه های تاریخی است، که هنوز هم با صلابت و عظمت خاصی خودنمائی می کند. این عمارت که اکنون به عنوان موزه قاجار استفاده می شود در دوره ناصرالدین شاه و در زمان پیشکاری امیر نظام گروسی* و توسط وی بنا گردیده است. در خاطرات ناصرالدین شاه در سفرسوم وی به فرنگ از این خانه توصیف فراوان شده است.
منابع حاکی از آن است که در دوره های بعد نیز والیان آذربایجان در این عمارت سکونت داشته اند. این قسمت از خانه که اکنون باقی مانده است تنها بخشی از این عمارت زیباست و متأسفانه بخشهای دیگر آن تخریب شده است.
در دوره پهلوی از این خانه به عنوان اداره دارائی و اداره فرهنگ استفاده شده و در سال 1370 شمسی توسط سازمان میراث فرهنگی خریداری گردیده است.
با توجه به آسیبهای جدی که به بنا وارد شده بود، با حفظ ویژگیهای معماری بنا و شاخصهای سنتی مورد بازسازی قرار گرفت و در اردیبهشت ماه سال 1385 شمسی پس از اتمام عملیات ساختمانی به عنوان موزه قاجار مورد بهره برداری قرار گرفت.
ویژگیهای معماری:
عمارت امیرنظام در دو طبقه و با زیربنای 1500 متر مربع ساخته شده است. ساختمان مشتمل بر دو حیاط اندرونی و بیرونی است که باغچه ها و حوض ها زیبائی آنرا دوچندان می کند.
16 ستون با سرستون های زیبا ایوان سراسری را نگه داشته اند. در طبقه بالا پنجره های مشبک اروسی با شیشه های رنگی، گچبری های نمای شمالی و جنوبی، همچنین آینه کاری ها و گچبری های تالارهای داخلی و طنبی ها به زیبائی مجموعه می افزایند. در زیرزمین حوضخانه ای وسیع وجود دارد که یکی از زیباترین قسمتهای بنا است. ستون های استوار حوضخانه و آجرکاری سقف آن بسیار چشمگیر است.
تالارهای موزه :
تالارهای طبقه اول: تالار سکّه، تالار بافته، تالار چینی، تالار آبگینه، تالار موسیقی، تالار خاتم و تالار فلزات
تالارهای طبقه دوم: تالار سنگ، تالار اسلحه، تالار رجال و فرامین، تالار معماری و شهرسازی

*امیرنظام گروسی یکی از رجال برجسته ایران در دوره قاجار بود که همواره مناصب مهم حکومتی داشته است. در زمانی که سفیر ایران در فرانسه بود، دستگاه ضرب سکّه را به ایران آورد. در زمان ناصرالدین شاه پیشکار آذربایجان شد، در جریان نهضت تنباکو نقش مثبتی را ایفا نمود؛ در سالهای پایانی عمر به ماهان کرمان تبعید شد و در همانجا درگذشت.

سایت موزه عصر آهن
موضوع : باستان شناسی
وضعیت: فعال
وابستگی: سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور
سال تاسیس: 1378 هجری شمسی
ساعت بازدید: 21-8
روزهای تعطیل: ایام سوگواری رسمی
نشانی: تبریز، خیابان امام خمینی (ره)، پشت مسجد کبود
تلفن: 35261698 و 35261696-041
محوطه باستانی مسجد کبود واقع در شمال شرق بنای مسجد کبود تبریز است. طول (شرقی- غربی) این محوطه 276 متر و عرض (شمالی- جنوبی) آن بطور متوسط 102 متر و مساحت آن 28290 مترمربع (حدود 3 هکتار) می باشد. این محوطه طی خاکبرداری های سال 1376 بوسیله شرکتهای طرف قرارداد شهرداری تبریز شکل گرفته و طی همان سال با شناسائی آثار گورستان هزاره اول ق.م و پس از بازدیدها، گمانه زنی ها و کاوش به عنوان یک محوطه باستانی دارای آثار بویژه دوره آهن با شاخص اسکلتهایی مدفون همراه با سفالهای خاکستری و در مواردی نخودی و قرمز و اشیای فلزی شناخته شده است.
در شهریورماه 1377 طی بازدیدی که توسط آقای نصرت ا... معتمدی کارشناس سازمان میراث فرهنگی کشور، از محوطه بعمل آمد نشانه هایی از آثار هزاره اول ق.م مشاهده گردید و به پژوهشکده باستان شناسی گزارش شد. پس از آن میراث فرهنگی آذربایجان شرقی در فاصله 80 متری شرق بنای مسجد کبود گمانه ای حفر کرده و وجود تدفین متعلق به هزاره اول ق.م آشکارگردید. در اردیبهشت و خرداد 1378 هیاتی به سرپرستی آقای معتمدی برای کاوش در محوطه مسجد کبود به تبریز اعزام شد. طی فصل اول کاوش، تعداد 38 گور، کاوش شد و یکی از گورها که دارای 2 اسکلت (زن و مرد) به همراه اشیاء تدفینی بود، بلوک برداری شده و به موزه ملی آذربایجان انتقال یافت. پس از اتمام فعالیتهای این هیات، سازمان میراث فرهنگی آذربایجان شرقی اقدام به تهیه نقشه از محوطه و آثار آن نمود و طی اواخر سال 1378 نمایشگاهی از آثار بدست آمده از کاوش یاد شده در موزه آذربایجان برگزارشد.
مراحل بعدی کاوش و حفاظت مقدماتی طی سالهای 1382-1379 به سرپرستی آقای دکتر علیرضا هژبری نوبری انجام یافت که بنابر نتایج کاوش، آثاری متعلق به گورستان عصر آهن و آثار پراکنده کف های استقراری احتمالا فصلی و چندین متر لایه های بالایی روی آثار عصر آهن، رسوبات طبیعی و آثار مضطرب دوره اسلامی مشاهده گردید. با توجه به موقعیت استراتژیک محوطه مسجد کبود و واقع شدن آن در میان شهر، همجواری آن با مسجد کبود و نزدیکی به موزه آذربایجان، احداث موزه باز و حفظ آثار در جای خود، امری الزامی می نمود. لذا انجام عملیات ساماندهی و تجهیز محوطه به منظور آماده سازی برای بازدید عموم از تاریخ 17/12/1385 از سوی سازمان میراث فرهنگی تبریز اقدام گردید.
کلیه عملیات در سه فاز به ترتیب زیر انجام گرفت:
الف) فاز اول، عملیات حفظ و مرمت اسکلتها ب) فاز دوم، ساماندهی موزه اصلی ج) فاز سوم ساماندهی محوطه بیرونی موزه
مراسم گشایش سایت موزه عصر آهن تبریز در تاریخ 30/2/1386 با حضور آقای دکتر جعفری معاونت فرهنگی و ارتباطات سازمان میراث فرهنگی کشور انجام شد و هم اکنون این محوطه در معرض بازدید برای عموم می باشد.

موزه محرم
موضوع : مردمشناسی ، مذهبی
وضعیت: فعال
وابستگی: سازمان میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری
سال تاسیس: 13 هجری شمسی
ساعت بازدید: 15-9
روزهای تعطیل: ایام تعطیل
نشانی: تبریز، انتهای خیابان شهید مطهری، کوچه شهید گوگانی نبش اتش نشانی
تلفن: 35234738-041
معرفی موزه :
موزهٔ محرم یکی از موزه‌های مردم‌شناسی شهر تبریز است که در محل خانهٔ مرحوم دکتر صحتی در محلهٔ راسته‌کوچه قرار گرفته‌ است. این موزه به مطالعهٔ ابعاد حماسه بزرگ عاشورا پرداخته و قدمت بنای آن به دورهٔ قاجار می‌رسد.
موزهٔ محرم 2 طبقه بوده و ۴۰۹ متر مربع مساحت دارد. این بنا در اوایل دورهٔ پهلوی به‌عنوان حسینیه مورداستفاده قرار می‌گرفته‌است. در حیاط موزه، نماد اسب ذوالجناح در طبقهٔ اول، انواع پرچم، چراغ، شمع، طوغ، علم و گهوارهٔ نذری و در طبقهٔ دوم، ابزار و نوشته‌های مربوط به سوگواری و تعزیه‌خوانی به نمایش درآمده‌است.

موزه ادبی شهریار
موضوع : تخصصی، شخصیت (استاد شهریار)
وضعیت: فعال
وابستگی: شهرداری
سال تاسیس: 1370 هجری شمسی
ساعت بازدید: 14:30 - 7:30 و 19-15
روزهای تعطیل: ایام تعطیل
نشانی: تبریز، خیابان ارتش، کوچه مقصودیه، خانه استاد شهریار
تلفن: 35558847-041
معرفی موزه:
استاد شهریار فرزند آقاسید اسماعیل موسوی معروف به حاج میرآقا خشکنابی در سال 1325ه.ق (شهریور 1286 شمسی) در بازارچه میرزا نصرالله تبریز چشم به جهان گشود. در سال 1328 که تبریز آبستن حوادث خونین وقایع مشروطیت بود پدرش او را به روستای قیش قورشاق و خشکناب منتقل نمود. دوران کودکی شاعر در آغوش طبیعت و روستا سپری شد. منظومه حیدربابا مولود آن خاطرات است. در سال 1331 ه.ق شهریار به تبریز بازگشت و نزد پدر شروع به فراگیری مقدمات ادبیات عرب نمود. وی در سال 1322 ه.ق جهت تحصیل به شیوه نوین آموزشی اصول جدید به مدرسه متحده وارد شد و در این مدرسه به آموختن زبان فرانسه و علوم دینی و فراگیری خوشنویسی پرداخت. کتابت قرآن مجید ثمره همین تجربه خوشنویسی است. در سیزده سالگی اشعار شهریار با تخلص بهجت در مجله ادب به چاپ رسید. او در بهمن 1299 شمسی برای اولین بار به تهران سفر کرد و در سال 1300 با کمک لقمان الملک جراح در مدرسه دارالفنون به تحصیل پرداخت. شهریار در تهران تخلص بهجت را نپسندید و تخلص شهریار را پس از دو رکعت نماز و تفال از حافظ برگرفت.
شهریار از بدو ورود به تهران با استاد ابوالحسن صبا آشنا شد و نواختن سه تار و مشق ردیف های سازهای موسیقی ایرانی را از او فرا گرفت. او همزمان با تحصیل در دارالفنون به ادامه تحصیلات علوم دینی پرداخت و در سال 1303 شمسی وارد مدرسه طب شد. از این پس زندگی شورانگیز و پرفراز و نشیب او آغاز شد. با فوت پدر و بازگشت مجدد وی به تهران در سال 1314 آوازه شهرت او از مرزها فراتر رفت. شهریار شعر فارسی و آذری را با مهارت تمام می سرایید. در سال های 1330 یا 1329 اثر جاودانه خود حیدربابایه سلام را خلق و برای همیشه به یادگار گذاشت. در مرداد 1332 با یکی از منسوبین خود ازدواج کرد. حاصل این ازدواج سه فرزند است.
استاد شهریار پس از یک دوره بیماری در 27 شهریور 1367 دار فانی را وداع گفت و در مقبره الشعرای تبریز به خاک سپرده شد. بزرگ ترین اثر استاد شهریار کلیات ارزشمند دیوان اشعار وی به زبان پارسی و بخشی از آن به زبان آذری است که معروف ترین آن ها کتاب «حیدربابایه سلام» است.
در این موزه علاوه بر آثار چاپ شده استاد، دفاتر و اوراق بسیاری از آثار و اشعار ایشان به خط خود استاد و قرآنی که با خط نسخ نگاشته اند و برخی لوازم تحریر و وسایل شخصی و آلبوم های عکس محتوی تصاویر یادگاری این شاعر اندیشمند و فرزانه به معرض نمایش گذاشته شده است.

موزه تاریخ طبیعی آذربایجان
موضوع : تخصصی،تاریخ طبیعی
وضعیت: فعال
وابستگی: سازمان محیط زیست آذربایجانشرقی
سال تاسیس: 1372 هجری شمسی
ساعت بازدید: 14-9
روزهای تعطیل: ایام تعطیل
نشانی: تبریز، بلوار آزادی
تلفن: 33343513-041
موزهٔ تاریخ طبیعی یکی از مزه‌های شهر تبریز است که در بلوار آزادی قرار گرفته‌است. این موزه در سال ۱۳۷۲ خورشیدی و در محل سازمان محیط زیست استان آذربایجان شرقی تأسیس شده‌است.
پیکرهای تاکسیدرمی جانوارن مختلف متعلق به آذربایجان و سایر نقاط ایران جمع‌آوری شده و پس از گذراندن مراحلی در بخش‌های گوناگون موزهٔ تاریخ طبیعی به نمایش گذاشته شده‌است. همچنین پیکرهای کامل پرندگان، چرندگان، حشرات و خزندگان که برخی‌شان نادر هستند، در این موزه به نمایش درآمده‌است.
در اين موزه پيكره‌ هاي تاكسيدرمي جانوران و حيوانات گوناگون مربوط به مناطق مختلف كشور به ويژه منطقه آذربايجان جمع آوري و به صورت علمي ضد عفوني و آرايش و در ويترين‌هاي مخصوص به نمايش گذاشته شده‌اند.
همچنين اين موزه پيكره‌ هاي كامل انواع پرندگان، خزندگان، حشرات و ساير جانوران اهلي و وحشي را كه برخي از آن ها از انواع نادر حيات وحش هستند در معرض تماشاي علاقمندان قرار مي‌دهد و با كمك نقاشي و دكوراسيون، محيط زندگي و نحوه زندگي آن‌ها را براي بازديد كنندگان ترسيم مي‌كند.
موزه تاريخ طبيعي تبريز داراي مجموعه‌هاي متنوع جانوري و گياهي منحصر به فرد ازجمله 38 گونه پستاندار، 49 گونه پرنده، 13 گونه خزنده، نه گونه‌ آبزي، دو نوع سنگواره و نمونه‌ هايي از سخت پوستان و بندپايان است.
يك غرفه از ماكت‌هاي دايناسورهاي دوران دوم زمين شناسي نيز در اين موزه به نمايش گذاشته شده كه تماشاي آن، حيات اين پستاندار عظيم‌الجثه در 50 ميليون سال قبل را در ذهن انسان تداعي مي‌كند.
خرس قهوه‌اي، انواع گربه‌هاي وحشي مثل گربه جنگلي، گربه وحشي و سياه گوش و گونه‌هاي ديگر مثل گوركن، گرگ، روباه، گراز، شغال و كفتار نيز از ساير گونه ‌هاي جانوري كشور است كه زينت ‌بخش غرفه‌هاي موزه تاريخ طبيعي تبريز هستند.

موزه آثاراستاد بهتونی
موضوع :هنرهای تجسمی (مجسمه های گچی)
وضعیت: فعال
وابستگی: شهرداری
سال تاسیس: 1380 هجری شمسی
ساعت بازدید: 14-9
روزهای تعطیل: تعطیلات رسمی
نشانی: تبریز
تلفن: -35258243-041
موزه ای با بیش از 10 هزار اثر خلاقانه که همگی آنها توسط هنرمند مجسمه ساز، استاد بهتونی با گچ و سیمان ساخته و بامهارت تمام رنگ آمیزی شده است .
«محمد حسن بهتونی» به سال 1305 در تبریز متولد شد. او نه دانشگاهی رفته و نه دوره ی خاص هنری را گذرانده است. اما نسیم هنر، در درون او طوفانی به پا کرده و چونان فولادی آبدیده از او استادی متبحّر و تمام عیار در عرصه ی هنرهای تجسمی و پیکرتراشی ساخته است. او سبک خاصی در هنر خویش دارد. با الهام از طبیعت زنده و محیط اطراف میوه ها، خوراکی ها و حتی اشیاء را نه بر روی بوم نقاشی، که در شکل سه بعدی و ملموس و شبیه به واقعیت، ساخته و پرداخته کرده و حس تشخیص و تعقّل هر بیننده را به اشتباه وا می دارد. به گفته ی استاد، ساخت هر یک از این آثار، بسته به کوچکی و بزرگی، ظرافت و رنگ آن، 5 تا 15 روز زمان برده است. اما او با حوصله و پشتکار،در خلق آنها همت گمارده تا آنجا که بعید است تماشاگری، بعد از دیدن نمایشگاه آثار او آب لب و لوچه اش از دیدن آلوچه، هندوانه و کباب سلطانی جاری نشود!

موزه شهدای 27 دی دانشگاه تبریز
موضوع : تصاویر ،نمادهاو اشیا شهدای دانشگاه
وضعیت: فعال
وابستگی: دانشگاه تبریز
سال تاسیس: 1387 هجری شمسی
ساعت بازدید: 14-9
روزهای تعطیل: تعطیلات رسمی
نشانی: دانشگاه تبریز
تلفن: -33341244-041
در موزه شهدای دانشگاه تبریز عکس، وصیتنامه و دستنوشته های ۲۲شهید بمباران ۲۷ دی ۱۳۶۵ دانشکده فنی به نمایش گذاشته شده است.

موزه شهرداری تبریز
موضوع : تاریخی
وضعیت:فعال
وابستگی: شهرداری تبریز
سال تأسیس: 1387 هجری شمسی
ساعت بازدید: 20-8
روزهای تعطیل: تعطیلات رسمی
نشانی: تبریز- شهرداری تبریز
تلفن: -35539198-041
هویت هر قوم و ملتی در درازنای تاریخ و قدمت آن نهفته است و تبریز، این کهن شهر ایران، با تاریخی به فراخی و قدمت چهارهزارسال، یکی از تأثیرگذارترین و مهم ترین شهرهای ایران بزرگ است که همواره به عنوان پیشتاز و پیشگام حرکت ها و رخدادهای مهم قرون و اعصار متمادی تاریخ این مرز و بوم، به نقش آفرینی اثربخش در شکل گیری نهادها و اولین های ایران همت گماشته و نام مردان و زنان این خطه در تمامی زمان ها به پیشگامی و آغازگری شهره شده است .
در این میان نام تبریز در یکصد و سه سال قبل و با ایجاد و راه اندازی اولین نهاد مدنی و مردمی کشور یعنی بلدیه و انجمن شهر، بیش از دیگر عرصه ها خودنمایی می کند، رویدادی که به روایت و گواه اسناد و مدارک موجود، این شهر را با تشکیل نخستین بلدیه یا همان شهرداری کشور و نیز اولین انجمن یا شورای شهر ایران به مهد مدیریت شهری مدرن کشور تبدیل کرد تا تبریزآغازگر اولین حرکت ها و اقدامات مدیریت نوین شهری با تکیه بر نمایندگان و معتمدین مردم در ایران باشد.
در باب چرایی، چگونگی و روند روی کار آمدن و سیر تحول و پیشرفت مدیریت نوین شهری کشور از تبریز پیش تر ها سخن بسیار رفته و در وصف اهمیت و جایگاه تبریز در این عرصه همین بس که در برپایی جشن های یکصدمین سال تأسیس شهرداری در ایران، این شهر تبریز بود که پس از یکصد سال از تولد مدیریت شهری در بطن خود، میزبان جشن تولد یکصد سالگی این نهاد مدنی کشور نیز شد و از دل این اتفاق مهم تاریخی فرهنگی، آثار و برکات بسیاری برای تبریز و کشور به منصه ظهور و بروز رسید.
به موازات برپایی جشن های صدمین سال تأسیس شهرداری در ایران به میزبانی تبریز کهن، مدیریت شهری تبریز به پشتوانه عنوان "تبریز شهر اولین ها" با رونمایی از اولینی دیگر و این بار در حوزه تاریخ و احیای هویت تاریخی تبریز، اقدام به تأسیس و راه اندازی اولین موزه تاریخ شهر و شهرداری کشور در دل عمارت تاریخی شهرداری کرد تا ضمن تثبیت و معرفی قدمت و دیرینگی مدیریت شهری در تبریز، به احیا و معرفی هرچه بیشتر تاریخ و هویت تاریخی خود از یک سو و ثبت و ضبط آثار به جا مانده از این دوران برای آیندگان از سوی دیگر نماید.
درست از همین رو بود که به موازات صد ساله شدن اولین شهرداری یا همان بلدیه کشور در اولین پایتخت شیعی ایران، مدیریت شهری تبریز دست به کار راه اندازی اولین موزه تاریخ شهر و شهرداری کشور در این شهر شد و با اختصاص فضای ساختمان تاریخی عمارت شهرداری به این کار ، گام های اولیه تحقق این هدف را با همکاری شورای اسلامی شهر و اهالی فرهنگ ، هنر و تاریخ این شهر برداشت.
عمارت شهرداری با سبقه تاریخی خود و با پشتوانه 75 سال میزبانی مدیریت های مختلف شهری از سال 1314 تاکنون، در واقع مناسب ترین مکان برای تبدیل شدن به موزه تاریخ شهرداری و حفظ و معرفی تاریخ معاصر مدیریت شهری تبریز بود که در نهایت با اختصاص فاز به فاز سالن ها و بخش های مختلف آن، به برگ زرینی از تاریخ غنی تبریز تبدیل شد و امروز این موزه در کنار دیگر موزه های تاریخی موجود در تبریز و حتی استان نظیر موزه آذربایجان، موزه قاجار، موزه عصر ایلخانی، موزه سنجش، موزه استاد شهریار و ده ها موزه دیگر، پذیرا و پاسخگوی سیل کسانی است که مشتاقانه به دنبال یافتن سوالات خود در حوزه تاریخ معاصر تبریز هستند.
موزه شهر و شهرداری تبریز همچنین به روایت اسناد و آمار موجود ثبت شده، به رغم جوان بودن، به جهت جذابیت های موجود، در ردیف پربازدید کننده ترین موزه های تبریز و استان قرار دارد. عمارت شهرداری که در سال 86 و پس از 75 سال کاربری اداری، با درایت و جسارت مدیریت وقت شهرداری به یکی از منحصر به فردترین و بزرگترین موزه های شهر در کشور تبدیل شد، 6500 متر مربع زیربنا و 9600 متر مربع وسعت دارد و با تالارها و سالن ها متعدد و تخصصی، همه روزه پذیرای بازدید کنندگان متعدد است.
وجود تالارهایی چون تالار اشیا و لوازم قدیمی مورد استفاده در شهرداری، عکس ها، اسناد، نامه ها، احکام، فرمان ها، اطلاعیه ها، آگهی های عمومی و دیگر اسناد تاریخی متعلق به بلدیه قدیم تبریز، تالار تاریخ اطفائیه یا آتش نشانی تبریز به عنوان اولین آتش نشانی کشور، تالار شهدا، تالار صنعت چاپ و نشر به عنوان اولین مهد چاپ ایران با نمایش نخستین ابزارآلات چاپ، تالار فرش یا موزه فرش با نمایش قدیمی ترین و بزرگ ترین فرش های موجود استان و نیز نفیس ترین تابلو فرش ها، تالار فانوس های قدیمی، تالار قدیمی ترین دوربین های عکاسی، تالار و بخش مربوط به قدیمی ترین قفل های تاریخ و دیگر بخش های متنوع و دیدنی، از موزه شهرداری تبریز، محلی برای بازدید و تماشای بدیع ترین جلوه های هنر، فرهنگ و تاریخ این خطه ساخته و بازدید کنندگان این موزه را با خاطره ای ماندگار و تجربه ای پربار به اعماق تاریخ این شهر سوق می دهد.
موزه شهرداری تبریز به عنوان اولین موزه تاریخ شهرداری های کشور، یکی از بدیع ترین مجموعه های تاریخی کشور به شمار می رود که با ترکیب و آمیزه ای از هنر، فرهنگ و تاریخ، شکل گرفته تا برای همیشه تاریخ این مرز و بوم، تاریخ کهن تبریز را به نسل های آینده روایت کند؛ چراکه موزه شهرداری، به واقع روایتگر تاریخ کهن تبریز است.
از جمله دیگر ویژگی های موزه شهر و شهرداری تبریز رایگان بودن بازدید برای عموم از این موزه است.
موزه شهرداری تبریز همه روزه از ساعت 8 صبح تا 20 شب جهت بازدید علاقمندان و شهروندان تبریزی و نیز میهمانان و گردشگران دایر می باشد.

موزه استانداری
موضوع : تاریخی
وضعیت: غیرفعال
وابستگی: استانداری آذربایجانشرقی
سال تاسیس: هجری شمسی
ساعت بازدید: -
روزهای تعطیل: -
نشانی: تبریز میدان شهدا -استانداری آذربایجانشرقی
تلفن: -
عکس استانداران به همراه لیست کامل و تصاویر والیان تاریخ معاصر این خطه در موزه استانداری (طبقه زیرزمین کاخ) واقع شده است.
در این موزه، علاوه بر تصاویر استانداران و والیان از عهد ناصری تاکنون، هدایای مقامات کشورهای خارجی به استانداران آذربایجان شرقی به این مجموعه اهدا شده و به نمایش عموم درآمده است.
موزه فعلا تعطیل است.

موزه زنده سفال
نمایشگاه و خانه سفال
موضوع : سفال
وضعیت: فعال
وابستگی: سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور
سال تاسیس: 1384 هجری شمسی، بنا قاجاری
ساعت بازدید: 17-8
روزهای تعطیل: ایام تعطیل
نشانی: تبریز، خیابان شمس تبریزی، ایستگاه گرو، کوچه صرافلا، پلاک 100
تلفن: 35242458-041
معرفی موزه:
موزه زنده سفال تبريز فضايي است كه پيغام نياكان ما را در عرصه سفالگري به گوش، چشم ما، دست ما و مهمتر از همه به روح ما ميرساند. به روح انسان قرن بيست و يكم كه از فطرت خود فاصله زيادي يافته و در آرزوي وصل به اصل خود است.
خاك در دسترس ترين و نخستين ماده اي بوده كه بشر آغازين با آن بسياري از نيازهايش را برطرف كرده است. خاك را با آب مخلوط نموده و از آن گل ساخته، و با گل به لذت و قدرت آفرينش رسيده است. گل فرم پذير و نقش پذير بوده، با آن خشت و پياله ساخته تا به نيازهاي زندگي روزمره اش ، جواب دهد و بعد انديشه هايش را برآنها نقش زده است. با ساخت پيكره هايي از گل به باورها و ترس هايش پاسخ گفته است. با آتش ديدن ساخته هاي گلينش شاهد معجره اي شده است: همه چيز در آتش ميسوخته و گل دركام آتش سخت تر و ماندگارتر ميگرديده است!
سفالينه ها حتي پس از مرگ نيز با نياكان ما همراه مي شدند تا در حيات بعدي مورد استفاده قرار گيرند و امروز همان سفالينه ها، پيام گذشتگان را به ما ميرسانند.
نفس باد صبا مشك فشان خواهد شد عالم پير دگر باره جوان خواهد شد.
داستان آخرين سفالگران بومي منطقه :
معادن غني خاك سفيد (تركيبات كائولن)، اين خطه در منطقه مرند واقع است. روستاي زنوز مرند در دامنه كوه آق داغ، مركز سفالگري با خاك سفيد بوده است. به نقل از استادكاران سفالگر معاصر ما (استاد عباس قابچي و استاد احمد قابچي) از چند نسل قبل از آنها سفالگري با خاك سفيد در روستاي زنوز رواج داشته است.
خانواده قابچي پدر (محمد) و دو پسر (عباس و احمد) كه نام خانوادگيشان معرف شغلشان ميباشد به شهر تبريز مهاجرت كردند و در كارگاهي در محله درب سرخاب به سفالگري مشغول شدند.
روند توليد و شرايط بازار براي آنها در اين چند دهه با فراز و نشيبهايي همراه بوده است كه متاسفانه در دهه هاي اخير با افول مخاطب مواجه شده بود.
از سال 1373 پشتيباني آگاهانه و بستر سازي مناسب سازمان ميراث فرهنگي استان از سفالگري بومي منطقه تاييدي بر تحقق نظريه استاد فريده تطهيري مقدم در رابطه با سفال ويژه منطقه بوده است.
«در گوشه گوشه اين آب و خاك استادكاران سخت كوش و با همتي هستند كه آخرين نسل حافظان فرهنگ و هنر بومي ما ميباشند. قدر آنانرا بدانيم و زمان را از دست ندهيم. با نگاهي آگاهانه و آسيب شناسانه بستر تداوم حيات فرهنگي آنان را فراهم كنيم.»
موزه زنده سفال، بخشهاي مختلف خانه سفال:
1- نمايشگاه دائمي از آثار استاد عباس قابچي، استاد احمد قابچي و استاد فريده تطهيري مقدم و بهترين آثار هنرمندان و هنرجويان سفالگر استان آذربايجان شرقي ( با خاك سفيد )
2- حوضخانه :
محل برگزاري نمايشگاههاي موقت از آاثار هنرمندان سفالگر به صورت انفرادي و گروهي و برگزاري جلسات نقد و بررسي و اجتماعات هنري و فرهنگي
3- فروشگاه دائمي براي عرضه آثار هنرمندان سفالگر
4- كلاسهاي آموزشي :
كلاس چرخكاري
كلاس نقاشي روي سفال
كلاس آشنايي با مراحل توليد سراميك سنتي با خاك سفيد آذربايجان
5- ارائه مراحل مختلف كار سفالگري با خاك سفيد به روش سنتي (بازديد با هماهنگي قبلي)
شامل: آماده سازي گل – چرخكاري و تراش بدنه – آماده سازي لعاب- خرد كردن شيشه – كار با آسياب سنگي – آماده سازي رنگينه مس – پخت اول، لعاب زني – پخت دوم، كوره چيني

موزه ارامنه
موضوع : اشیا و اسناد ارامنه آذربایجان
وضعیت:غیرفعال
وابستگی: شورای خلیفه گری ارامنه
سال تاسیس: 1345 هجری شمسی
ساعت بازدید: -
روزهای تعطیل:
نشانی: تبریز، خیابان شریعتی کلیسای مریم مقدس
تلفن: -
خلیفه گری ارامنه آذربایجان در سال 1345 شمسی در كنار كلیسای مریم مقدس، واقع در خیابان شریعتی تبریز ، موزه ای به نام" موزه كلیساهای خلیفه گری ارامنه آذربایجان" تأسیس كرد.
در این موزه آثار فرهنگی نفیس از قبیل كتب خطی، طومارها، فرمان ها، نشان ها، تابلوهای نقاشی، سكه ها، نگین ها، سلاح ها، عصاها، ظروف نقره ای، مسی، سفالی، چینی، بلورآلات، زیورآلات، پارچه های ترمه و زری و مجسمه ها و آثار چوبی منبت و خاتم كاری نگهداری می شود.
بعضی از اشیای این موزه از این نظر كه با تاریخ و فرهنگ ارامنه پیوند می خورد، برای ارامنه از اهمیت زیادی برخوردار است؛ از جمله صندلی منبت كاری كه در سال 1728 میلادی در ارمنستان برای اسقف اعظم كلیسای" آختامار" واقع در دریاچه وان، ساخته شد و طی حوادث سال های 1895 میلادی همراه عصای اسقف اعظم و ناقوس سوراخ سوراخ كلیسای مذكور به خلیفه گری تبریز منتقل شد. تاریخ ساخت این عصا سال 1825 میلادی و تاریخ ساخت ناقوس 1831 میلادی است.
تاج ها، نشان ها و صلیب های متعددی نیز در دوران وقوع این حوادث به تبریز انتقال یافت. شمعدان های بزرگ كلیساهای سن استپانوس و سن طاطاوس و زنگ بزرگ و در خاتم این كلیسا نیز به همین ترتیب به تبریز منتقل شد.
موزهٔ ارامنه که تحت‌نظارت خلیفه‌گری ارامنهٔ آذربایجان اداره می‌شود، یکی از موزه‌های محوری شهر تبریز است که در میدان نماز و در محل کلیسای مریم مقدس مستقر شده‌است. در این موزه انواع کتاب‌های چاپی چاپی و خطی تاریخی به زبان‌های ارمنی، فارسی و عربی نگه‌داری می‌شوند.
۳۵ جلد از کتاب‌های خطی موزهٔ ارامنه که برروی پوست آهو نگاشته شده‌اند، به زبان ارمنی بوده و در قالب خط عبری نوشته شده‌اند. هم‌چنین کتاب‌های مهم و تاریخی نظیر ذخیرهٔ خوارزمشاهی، خمسهٔ نظامی، معراج‌النبوه و ترجمهٔ کتاب مقدس به زبان ارمنی در این موزه موردحفاظت قرار گرفته‌اند.
این موزه در حال حاضر تعطیل است.

موزه کاریکاتور
موضوع : کاریکاتور
ضعیت: فعال
وابستگی: ارشاد اسلامی
سال تاسیس: هجری شمسی
ساعت بازدید: 14-9
روزهای تعطیل: تعطیلات رسمی
نشانی: تبریز، محوطهٔ باغ گلستان و در محل پیشین کتابخانهٔ ملی تبریز
تلفن: -32843094-041
موزهٔ کاریکاتور تبریز نخستین موزهٔ کاریکاتور در سطح قارهٔ آسیا و پنجمین موزهٔ کاریکاتور در سطح جهان است. این موزه در محوطهٔ باغ گلستان و در محل پیشین کتابخانهٔ ملی تبریز قرار گرفته‌است.
موزهٔ کاریکاتور تبریز در اسفند ۱۳۸۵ خورشیدی و در بخش غربی خانهٔ هنر این شهر تأسیس شده‌است. این بنا در سال ۱۳۱۸ خورشیدی و همزمان با کاخ شهرداری تبریز ساخته شده‌است. این مجموعه که ۲۸۶۰ متر مربع زیربنا دارد، پیش‌تر به‌عنوان کتابخانهٔ ملی تبریز مورد استفاده قرار می‌گرفته و در سال ۱۳۷۸ خورشیدی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.
خانهٔ هنر تبریز از ابتدای تأسیس تاکنون، بارها مرمت و نوسازی شده‌است. این بنا از بخش‌های مختلفی نظیر سالن آمفی‌تئاتر، سالن‌های نگارخانه، سالن‌های ویدیوآرت و کارگاه‌های نقاشی تشکیل شده‌است. در نگارخانه‌های این مجموعه، ۶۰ تابلو متعلق به کاریکاتوریست‌های معروف جهان و ۵۰ اثر فانتزی نگه‌داری می‌شود.
شهر تبریز علاوه بر جشنواره های بین المللی کاریکاتور سالانه خود از جشنواره بین المللی کاریکاتور مقاوم سازی به نشانی www.retrofittingcartoon.ir و جشنواره کاریکاتور پدافند غیر عامل به نشانی www.cdcartoon.ir بهره مند است.
در حیاط موزه مجسمه ای از شخصیت یک بار فروش توسط آقایان خلیل امامی و خسرو طالب پور ساخته شده است، گفته می شود این بار فروش را روتر در میدان صاحب الامر تبریز کشیده است. همچنین مجسمه بزرگی از شخصیتی دیگر که کار رتور می باشد، در ورودیه موزه نصب گردیده که ساخت این اثر را محمد مغفوریون به عهده داشته است.
این مجسمه ها سمبل انجمن کارتونیستهای تبریز به شمار میروند. موزه دارای دو گالری وسیع می باشد که 70 اثر اصل از برجسته ترین کارتونیستهایی چون زلاتوفسکی، کوزوبورکین، کوراغلی، درژنین، کولمشکینو، پرومبیتا، بایرام حاجی زاده و ... در آن به نمایش در آمده است.
بیش از هزار آلبوم درکتابخانه موزه به همراه آرشیو نشریات تاریخی و خارجی موجود است که مورد استفاده عموم قرار می گیرد.در آرشیو موزه چهارده هزار اثر اصل نگهداری می گردد. این آثار حاصل برپائی 10 جشنواره بین المللی توسط انجمن می باشد.

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 میانگین 4.50 (از 1 رای)

 

سلام هموطن، به سایت ایرانیان استانبول خوش آمدید. جهت ترجمه رسمی ترکی استانبولی ارزان، فوری، رسمی و غیررسمی در سراسر کشور و نیز خارج از کشور، راهنمایی و همراهی و انجام تمامی امور به خرید ملک و مستغلات در استانبول، گردش و تجصیل و اقامت در خدمت هموطنان گرامی هستیم...